Conđường Nay XuyênÁ

OrientalExpress The New Route

by dchph  

1..Thú Phiêudu
2. Từ Bắchải Trungquốc đến Biêngiới Móngcái
3. Những Kiềunữ Áchâu :  1 , 2 , 3 , 4 , 5 
4. Ðuổitheo Bóng Nàng Dươngtử Giang : 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8

 

4 - Ðuổitheo Bóng Nàng Dươngtử Giang (2)

(Bảnthảo)

Tiếptheo trangtrước (1)

Qua ngàyhômsau, ăn sángxong là tôi thuxếp hànhlý chuẩnbị thamdự hai chuyếndulịch liếptiếp tới Cửutrạicâu 3 ngày (1500 Yuan) và duthuyền 4 ngày trên dòngsông Dươngtửgiang (3000 Yuan) mà vănphòng dulịch của kháchsạn đã sắpđặt sẵn cho tôi. Lịchtrình đầutiên là tôi sẽ đápmáybay đi Cửutrạicâu xong sẽlại quayvề phitrường Thànhđô đổi phicơ đi Trùngkhánh rồi xuống bếntàu lên tàudulịch xuôidòng Trườnggiang. Những chuyếnđi củatôi trong suốt cuộchànhtrình mùahè nầy đều được sắpxếp vào giờcuối, cókhi ngẫunhiên. Chotới bấygiờ, điểmcuốicùng mà tôi sẽ cậpbến là ở Nghixương, sauđó sẽ điđâu tôi vẫn chưacó kếhoạch gìhết. Dođó, trongkhi ngồi chờ máybay đi Cửutrạicâu, tôi mua một bảnđồ Trungquốc để nghiêncứu lộtrình.

Nhàđợi của phitrường ở Thànhđô dànhcho các chuyếnđi nộiđịa nằm trong nhàga nhỏ hơn khunhàga quốctế lúc tôi mới từ Namkinh bayđến đây. Nhàđợi ở khu cóđườngbay quốctế lớnhơn và hiệnđại hơnnhiều. Vừa tới phòngđợi là có hướngdẫnviêndulịch đón và logiùm thủtục lấyvé lên máybay. Khi trong dạomua bảnđồ ở quầysách và cả nhàsách trong khuđợi của phiphường, tôi bắtgặp tại hai nơinày có kệsách trưngbày bán sách loãthể với bìasách in hình những nàngtiên thoáttục tươimát. Loạisách và tạpchí khoảthân này được in và bàybán dưới chiêubài "cơthể và vấnđề sứckhoẻ". Tôi khôngngờ ở Trungquốc, hay cụthểhơn là ở Tứxuyên, vấnđề inấn sáchbáo lại phóngkhoáng, "cởimở", và "thôngthoáng" đến nhưvậy.

Chuyếnbay đi Cửutrạicâu ngày hômđó vì lýdo thờitiết ở phíabênđó bị đìnhhoãn lại đến bốn giờchiều thayvì một giờchiều. Hãng Hàngkhông Tứxuyên đã phải đãi hànhkhách bữa ăntrưa miễnphí gồm hộpcơm, hai mónăn thịt và rau, và một bìnhnướclạnh. Móncơm thanhđạm nhưng đượmmùi nồngcay mala của mónăn Tứxuyên. Suốt ba giờđồnghồ chờđợi, tôi ngồi trong quán càphê của phitrường, hết uống càphê lại nướclạnh rồi bia Tsingtao, nhàntản thưthả quansát sinhhoạt phitrường, nhìnngắm những côgái Tứxuyên mang bóngdáng của nàng Dươngtử Giang kiềudiễm.

Dươngtử Giang là tên gọi khác của sông Trườnggiang. "Giang" trong tiếngHán là chữ biếnâm của tiếngcổ "krong", thành "kong", rồi thành "jiang" haylà "giang" với âm HánViệt. TiếngHán còncó một từ nữ để chỉ sông là "hà" và từ này dùng để chỉ sông Hoànghà, nằm trên vùng phíabắc của nướcTàu. Dođó, ta nhậnbiết rằng, thờixưa trướckhi ngườiHán đỗxuống vùngđất phíanam dọctheo hai bờsông, vùngđất này đãcó sựhiệndiện của dânbảnxứ, trongđó gồmcó những sắctộc thuộc Báchviệt, đã sinhsống trướcđó hằng trên 3000 năm. Năm ngàn năm sau, sựhoàchủng với ngườiHán đã tạonên một bảnsắc mới, cho ngườidân, khácvới dânHán phươngBắc, sống trong những vùng dọc hai bờsông Trườnggiang, bắtnguồn từ vùngcaonguyên Tâybắc thuộc Tỉnh Tứxuyên, giápgiới Tâytạng, là nơi mà tôi sắp bay tới, Cửutrạicâu, một vùngđất trên độcao trên 2000 mét cách mặtbiển, khíhậu mátmẻ, dưới 20 độ C vào những ngàyhè trong thángbảy nóng hựclửa khắpnơi trên lụcđịa Trunghoa, rồi chảydài xuôitheo hướng từ tây sang đông đỗ rangoài cửabiển Ðônghải gần Thànhphố Thượnghải.

Cửutrạicâu thựcra là tên gọichung cho một vùngnúi caonguyên gồmcó cảthảy chín lưuvực gồm sôngnguồn, suốihồ, ghềnhthác... với nguồnnước tan từ băngsơn trên đỉnhcao liêntục ồạt đỗxuống dọctheo những triềnnúi xuống bìnhnguyên và tạo thành chín vịnhnước đầunguồn và đỗ vào dòng Dươngtử Giang, consông dàinhất ở Áchâu. "Trạicâu" cónghĩalà vịnhtrũng (tiếngAnh là "estuary') là nơi nước từ những ghềnhthác và suốinguồn đỗvào trướckhi tràn-ứ rồi đỗvào sông Tườnggiang. Ðịachất của vùngnúi trên caonguyên nầy cấutạo bằng đávôi chonên dòngnước từ trên những đỉnhnúi cao băngtuyến khi chảyxuốn đã soimòn và xâmthực cấutrúc đávôi và đã tạothành những cánhtrí thiênniên hùngvĩ và độcđáo.

Nhiều năm trướcđây vùngcaonguyên nào là một nơi ẩnkhuất vào hẻolánh khi Phitrường Cửutrạicâu chưađược thànhlập. Thờiđó muốn đến nơinầy ngườita phải láixe mất trên bảy tiếngđồnghồ từ Thànhđô, leolên những đoạn đườngđèo ngoằnghoèo hiểmtrở và nguyhiểm. Dĩnhiên dođó ítngười luitới. Từkhi Cửutrạicâu được Liênhiệpquốc phonghiệu "Disản Thiênnhiên Thếgiới" và đườngbay từ Thànhđô tớiđây được thiếtlập, nơinầy đã được xâydựng thành khudulịch nghỉmát mọcđầy những kháchsạn từ mộtsao đến nămsao. Ngayvào thờiđiểm mùahè tôi tớiđó, mỗingày đã cótới 40 ngàn dulịch lũlượt kéotớiđây. Với sốlượng dukhách lớnlao nhưvậy, nhiều vấnđề môisinh đã nẩysinh và ngườita engại là toànthể môitrườing thiênnhiên độcđáo này sẽ bị huỷhoại trong vòng mườinăm tới. Giớichức thẩmquyền đang có kếhoạch mới để đốiphó với viễntượng khôngmấy khảquan nầy với những biệnpháp như giớihạn sốlượng người đến thamquan vào những mùa caođiểm xuống tới mức 10 ngàn người mỗingày, dẹpbỏ những khukháchsạn mới mọclên và dời ra xa khỏi khuvực Cửitrạicâu, tăng giávé thamquan gấpnhiềulần... Tuynhiên, khudulịch này trong những năm gầnđây với nguồntiền do dukhách mangtới đã nângcao mức của ngườidân trongvùng, 90 phầntrăn dânsố là ngườiTâytạng, xưakia họ đã sống với nguồnlthunhập vọnvẻn chỉđộ 30 Yuan mỗitháng!. Ðâylà một bàitoán kinhtế nangiải.

Tuy đãtrễ trên hai tiếng dồnghồ, nhưng chúngtôi lên phicơ sớmhơn dựbáo độ nửa tiếng. Phicơ Boeing 727 bay từ phitrường ở Thànhđô đến Cửtrạicâu chỉ mất 45 phút, do hãng Hàngkhông Tứxuyên kinhdoanh, mỗi mười phút là có một chuyếnbay đi và về! Phitrường Cửutrạicâu, tuy nằm trên vùngcao heohút nhưng mớiđược xâycất , trông khá hiệnđại và khangtrang, xemra cũng không nhỏ tínào. Khunhà đợi của phitrường này còn lớn hơn cả khunhàđợi của Phitrường Tânsơnnhất năm 2004.

Vừa vàođến phitrường là có hướngdẫnviên dulịch ra đón. Nhiều người trong đoàndulịch 3 ngày chuyếnnày tôi đã quenmặt từ khi còn ở phitrường ở Thànhđô. Hướngdẫnviên dulịc là một thanhniên tuổi độ trêndưới 30, là một người hoạtbát, ănnói lưuloát bằng tiếngQuangthoại với một giọng cólẽ phalẫn với tiếngmẹđẻ là tiếng Tâytạng. Theolời anhta nói thì cha của anh là ngườiHán và mẹ là ngườiTâytạng. Qua cách ănmặc của anh cộngthêm với những nét đặcthù trên khuôngmặt anh, trông anh hoàntoàn là ngườiTâytạng. Anhta tốtnghiệp trường đạihọc ngànhdulịch chonên hiểu biết của anh về địalý va lịchsử của vùngnầy rất sâusắc. Các nóichuyện códuyên điểmtổ mộtchút hàihước trong mỗi câuchuyện làm người bị quyếnrũ và cuốnhút vào cái nétvẻ thầnbí của vănhó và dântộc Tâytạng. Khi nóichuyện, trong lờilẽ của anh, anhta thười lặplại điệpkhúc như "sựquantâm của các vị lãnhlạo nhànước", "cựu lãnhtụ Giang Trạch-Dân anhminh", "chínhsách đúngđắn củ Ðảng Cộngsản Trungquốc"... anh nói với giọng nghiêmchỉnh và thànhkính, nhưng dườngnhư ai cũng nhậnthấy ẩnchìm trong giọngnói của anh có một vẻgì maimỉa và châmbiếm khi anh bậtthốt ra những lờinói đó... Nếukhông, chẳng cógì đángcười cho đoàndukhách bốnmươi người trên chuyếnxebuýt dulịch tânthời đưa chúngtôi từ phitrường thẳngđến địađiểm thứnhất của Cửutrạicâu sau hơn một giờ chạy trên đường đồinúi quanhco.

"Trạicâu" nầy là một triềnnúi thoaithoải từ cuổng chânnúi lên tớiđỉnh dài khoải mười câysố. Hướngdẫnviên dulịch muavé vào cổng cho cả đoàn xong căndặn khôngđược hútthuốc trong khuvực thamquan. Lúc bấygiờ độkhoảng sáu giờ rưỡichiều nhưng trời hãy còn sáng vì vùng này nằm thuộc vĩđộ cao về phươngbắc nên tốimuộn vào mùahè. Kháchdụlịch đếnđây cólẽ đã thưabớtđi nhiều. Nếukhông bị đìnhhoãn chuyếnbay thì chúngtôi cólẽ đã đếnđây cáchđây hai tiếngđồnghồ. Trời sese lạnh. Nếu cógió nổilên thì lạnh hơn. Ðồinúi xung quanh xanhngát và mờmờ hơisương. Giữa mùahè nóngrực ở Trungquốc mà được tậnhưởng cáikhôngkhí mátlạnh của vùng rừngnúi caonguyên và trênđỉnh vẫncòn băngtuyết thì ta có cảmgiác giốngnhư giửa buổitrưa oibức mà mở tủlạnh nơi ngănlàmđá rồi sà sátngười vàođó ngăntủđá đó. Nhiều người khi bướccxuống xebuýt đã cảmthấy ngay cáilạnh theo gió dạtvào người. Mộtsố đã chuẩnbị sẵn áokhoát bênngoài. Tôi đã quen vớikhíhậu mátlạnh của Cựukimsơn nên cảmthấy không lạnhmấy, chỉ bận thêm cái áo T-shirt bêntrong, bênngoài bận áosơmi là cảmthấyđủ.

Anh hướng dẫn cho số điệnthoại diđộng của anh cho mọingười, xong dẫn đoànngười dulịch lũlượt đivào trong khududịch. Condường dốc ngoằnnghèo dẫn lênnúi đãđược sửasang đóng bằng những bèván bằng gỗthông, chỗ dốc thì có bọclướisắt bêntrên để khỏi bị trượtté nếu mặt vángỗ bị ướt do sương hay do nước từ dòngsuối từ trên triềnnúi àoạt đỗxuống. Lốiđi đóng bằng vángỗ này được đóngtrụ bámtheo sườnnúi đilên mentheo sát bên bờđất cao khi thì là bênphải và cókhi thìlà bêntrái. Bêndưới và dọctheo bèván, là dòngsuối nướcchảy ràorạt. Tại những bờdốc cao, consuối biếnthàng những ghềnhthác thoaithoải, mà bề ngang của dòngsuối hay những triềnthác nầy rộng trên 30 mét cách lốiđi ngượcchiều cũng đóng bằng bèván phíabênkia. Lốiđi bèván rộng đủ cho ba người sánhvai đi, chỉ bị rẻra nếu giữa lốiđi có một thâncây, phầnlớn là câythông hay tùngbách, nhôlên. Haibên bờsuối và bờ thác là rừngthông umtùm, nếu cắtngang rời lốiđi cósẵn để đi vàotrong thì giốngnhư lạc vào khurừng nhiệtđới thiếu ánhmặttrời âmu và tùmù, dướichân khắpnơi là dòngsuối chảy thừ đỉnhcao xuống, tuy mứcnước cạn nhưng ràorạt và lạnhbuốt. Khoảng khônggian trốngvắng, lưathưa điểm dămba câythông nằm trơtrọi, nằm giữa dòngsuối hay ghềnhthác phảnchiếu ánhmặt trời chóiloà và rựcrỡ. Ðáy suối lồlộ màu đất của đávôi vàngnhạt trông giốngnhư màu đấtsét. Cónơi cấutrúc đávôi đã bị đụcthủngxuống tạo thành những aohồ từng khoanh từng khoanh thành bậc có lớplang đọc theo triền núi, và phíadưới mặtnước trongvắt có nơi hiệnlên một màuxanh ngọcbích trongleolẻo.

Dọc đườngđi có từng nhóm phu khiêngkiệu mời kháchdulịch lên ngồikiệu để họ khiêng lên núi. Cóngười trong đoàn đã thấmmệt chonên ho đã ngồikiệu để tiếptục đoạnđườngnúi thoaithoải dốc phíatrước. Nhưng kiệuphu thựcsự chỉ đưa họ đi từng đoạn một, đi thêmnữa tính thêmtiền. Cơquan quảnlý khudịch có yếtbảng địnhgiá, cho nên xemra giácả cũng côngbình và rẽ. Những chiếckiệu họ làm trông cũng rất xinhxắn, bằnggỗ, trạmtrỗ hình loanphượng, đánhvẹtni màu gỗlim đậm. Cầnphảicó hai người để khiêng một chiếckiệu. Những ngườiphu khiêngkiệu tuổitác trạc độ từ hămlăm đến nămmươi. Ainấy xem cóvẻ gầyốm nhưng sức dẽodai và bềnbỉ, đi vùnvụt với hai đòngánh của chiếckiệu trên đôivai.

Phongcảnh hữutình, nonxanhnướcbiếc, tôi chỉ tiếc có một điều là tôi người lữhành côđộc trong đoạnđường càngngày càng vắngvẻ, khôngcòn ai để chuyệntrò. Những người chung đoàn, lúc mớiđầu còn xônxao tửngmửng cườinói xônxao, dừng chỗngầy chục tấmhình, nghĩ chỗkia chụp tấmhình.. . cuốicùng không còn thấy bóng ai nữa. Tôi tiếptục đitời đilên đoạnđường núi lanhquanh phía trước. Có bảnchỉdẫn bên vệđường cho biết tôi đãđi mộtnửa đoạnđường còn 5 câysố trướckhi tới đỉnh. Lốiđi vángỗ dọctheo bờsuối giờ rẽ vào đườngnúi đắpđá, dạt xalần dòngsuối nướcchảy liêntục ràorạt. Haibên lốiđi trởthành hai vòm rừngcây xanh dàymịt. Tôi vẫn còn nghe tiếng suối chảy rócrách hay tiếng nước đỗ từ ghềnhthác xaxa vangvọng lại. Gió núi hiuhiu lạnh và những vòmlá cao bắtđầu chekhuất ánhnắng mặttrời đang xếbóng. Tôi không mangtheo đồng -- tôi chúaghét mangđồ trên người -- ngoạitrừ cáiđiệnthoạidiđộng nhỏdẹp và chiếcmáyảnh kỹthuậtsố gọnnhẹ tôi cốý chọnmua loại nhẹnhất nhỏnhất hồi chuyến dulịch Nhật-Tàu-Việtnam nămngoái. Tôi nhẫmtính cólẽ 7 giờ hơn (tôi cũng chúaghét điệnthoại nên quênmất là điệnthoại cầmtay có chỉ giờ.) Tôi nhớ là anh hướngdẫn tour có bảo là cóthể về lại xebuýt vào lúc 8 giờ tối, mà đoạnđường ngướclại vì là xuốngdốc chonên tôi ướclượng là cóthể đi nhanh hơn mộtnửa thờigian. Vìthế chonên tôi cứ tiếptục lầmlũi cắmđầu đi. Thỉnhthoảng trên đường lênnúi cóngười từ hướngđo quay ngượcvề, nhưng khôngcóai là người cùng đoàn với tôi.

Cuốicùng tới câysố thứ bảy thì tôi trongthấy một ngôichùa nhỏ xâycất theo kiểu Tâytạng, bốnbên dọctheo hànhlang có những bánhxe màtôi gọilà "bánhxe luânhồi" để quay, nhưng máichùa lại theo kiểu các chùamiếu quenthuộc trên khắp nướcTàu. Ðốidiện phía bênkia đường là một quánnước, cólẽ là quốcdoanh, để khách nghỉ giảilao. Tôi bướcvào trông thấy bànghế bừabộn lytách bằng những khắpnơi nhưng chẳngcó vị khách nào ngoài tôi ra. Trước lối đivào gần cổng quán có quầy bán bánhtrái đặcsản côngnghệhoá bỏ sẵn trong baobì đẹpđẻ nhhưng lại chẳngcó ngườibánhàng. Vào bêntrong quán tôi phải đợi mộtlúclâu sau mớicó người ra tiếpkhách. Tôi cảmthấy thèm một lycàphê hay trànóng. Ởđây họ cóbán loại tràTâytạng có bộtgạorang (giốngnhư thính Việtnam) và mứtngọt hoàchung, những đã... hết. Chỉ còn nước ngọt sôđa và nướclọc đóngbình. Tôi lại chọn món làlạ giốngnhư chè, nhưng thựcsự uống giốngnhư nướcđưởng và trongđó họ bỏ ruột một loại tráicây nàođó dángvẻ giốngnhư nhã nhưng bétíti. Ðâylà chỗ duynhất trong khu thamquan với đoạnđường bệngỗván và lốimònđásỏi là dukhách cóthể húthuốc. Ở những khudulịch "trạicâu" khác tôi đi vào ngàyhômsau cũng đềucó quyđịnh nhưvậy, dukhách chỉ được hútthuốc vào những nơinghỉchân có khuhàngquán bán bánhtrái. Cólẽ nhờđó mà hầuhết những nơi tôi tiếptục điqua trong vùng nầy đều sạchsẻ, mộtphần cũng nhờ laocông vệsinh rất nhiều, cứ mỗi 500 thước là cóngười đitới đilui nhặtnhạnh rácrưới.

Nghỉchân độ mườilăm phút, hútxong hai điếuthuốc, nghĩ là khôngcòn thờigiờ để đi nốt ba câysố đường leonúi để tới đỉnh, tôi quaybước đivề trên lốiđi ngượcchiều khác khi xuốngnúi và ra lạiđến khu suốinước và ghềnhthách chảyxuôi dọc theo lốiđi lótván. Trời đã bắtđầu xẩmtối, và có những đoạng đường lại chạy khuất vào khu từngcây cho nên cảnhvật xungquanh lại càng thêm thối. Trời cóvẻ lạnh hơng, nhưng vìlà đibộ bước nhanhđều chonên tôi lại cảmthấy nưới hâmhâmnóng. Tôi đoánchừng là những ngườikhác trong đoàn đã về xebuýt và đa chờ tôi cho nên tôi móc điệnthoại diđộng ra và gôi cho chàngthanhniên hướngvẫnviên dulịc vá nói nửa tiếngđồnghồ nữa là tôi raxuống tớicổng. pho Lúcđó tôi mới đểý là đồnghồ chỉgiờ trênmặtmànảnh điệnthoại ghi là 8 giờ. Khi tôi ratớinơi và bướclên xe buýt thì nhìnthấy đồnghồ trên xe đã chỉ 8 giờ 40. Ainấy trênxe đều quở tôi một câu, tội biệnhộ là tôi nghe ngườihướngdẫn viên nói là mọingười cóthể đichơi đến 8 giờ rưỡi kia mà! Một côgái trong đoàn hỏi tôi đã đi baoxa, tôi nói là lênđến ngôi chùa Tâytạng (mà tôi đã quênmất tên -- qua nhiều nời, nhiều tên quá để nhớ, tôi lại khôngcó thóiquen ghinốt ghichép, cho nên tôi tại có khuynhhướng quên hết! ) Côta bảo tôi là người duynhất đixa đến nhưvậy. Tự mình nghĩlại thì tôi tự cảm thấy thoảmãn. Tôi có cái ýthích khi đileonúi hay cắmtrại bấtcứ nơiđâu, tôi thường tựbảo : "Nhấtđịnh phải đi đến đích!" Cólẽ lẽ mộtphần là để tựmình thửthách thểlực của mình, giốngnhư cỗxehơi đã chạy hơn nửa đờixe và vẫncòn cảmthấy chạytốt. Cóvậy mới đủ sứclực để đuổitheo bóngdáng nàng Dươngtử Giang kỳnầy chứlị!

Trời bênngoài lúcđó đã tốihẳn. Anh hướngdẫnviên nóilà xe từ khu "trạicâu" thứnhất vềtới kháchsạn thì phải quá 11 giờđêm. Lộtrình trên hai giờ đồng đã đi trên những con đườngđèo, đồinúi quanhco. Nhìn rangoài cửasổ xủa xe, chỉ tờmờ thấy bóngdáng đồinúi mờmịt trong đêm. Ðôikhi xe điqua thônlàng của dânTâytạng, sống trong những khu nhà có lối kiếntrúc kháchẳn ngườiHán. Nhàcửa của họ cất vuôngvức, ngói màugạchđỏ, cửangỏ và cửasổ sơnphết toàn màuđỏ, cất liếnnhau trên một khuphố. Khi mọingười trênxe bắtđầu thiuthiu ngủ, ngoài tiếng máyxe xìnhxình nhonhỏ, thì chẳng còn ai nóichuyến. Ðúnglúcđó thì điệnthoại diđộng của tôi reo lên, tiếngchuông vanglên khôngto nhưng rõ mồmmộ vào trong cái khoảngtịchmịch của đêmđen này dùlà đang ở trongxe. Thìra bàxã tôi gọilại từ bên Mỹ -- giờ nầy bênđó độchừng 10 giờsáng. Tôi ghét điệnthoại nhưng cũng làmlành thìthào nóichuyện như gió ru cây. Cólẽ mọingười trênxe đềunghe rõ mồmmột mẫuđốithoại của chúngtôi bằng tiếngQuanthoại! Chẳng baolâusau thì đèn trong xe bậtsáng choang, xe đậulại trước một kháchsạn nămsao! Chúngtôi tưởnglà kháchsạn của chúngtôi nhưng ngườihướngdẫn thôngbáo chobiết là kháchsạn nầy rất đặcbiệt, chínhphủ đã đầutừ 11 tỷ Yuan để đầutư xây kháchsạn nầy, có mộtkhônghai trên đất Trungquốc, nhưng rấttiếc là đoàn sẽ không ởđây vì quáđắt, tuynhiên mọi người cóthể vàoxem mườilăm phút!

Quảthật, kháchsạn nầy, tôilại quênmất tên, toạlạc trong một khu, mà banđêm nhìnquanh chỉ thấy rừngrú và bóngtối mịtmò. Bảnthân sáchsạn là một khốisáng khổnglổ, và tiếngnhạc từ ột chươngtrình biểudiễn vănnghệ dântộcTâytạng bêntrong vọngra vangdội khắp một góc rừng. Phíatrước kháchsạn là xe những kiểu xehơi dulịch đắttiền đậu hàngdài phítrước, trongsốđó có: Rolls Royce, Ferrari, Hummer... Khi bướcvào, khungcảnh bêntrong trangtrí cũng giống như một góc rừng nhỏ với đủ loại câycối trồn umtùm khắpnơi. Có "câycầu biêngiới" thơmộng, như trong Nhạc Phạm Duy, và dòngsuố chảyqua bêndưới. Và consuối, có bãitắm bằng cát mịnmàng... Dườngnhư ởđây có chứa cả một gócrừng Banmêthuột, nhưng chỉ thiếu có côsơnnữ Phàca tắm bên bờ suốimát. Chenlẫn trong "khurừng" là quán càphê, quánăn, barrượu, tấtcả đềuxâycất theo lối đặcbiệt theo kiểu lềugỗ với những thâncâylớn được dựnglên làm vách, cửa, ghếngồi.... trên "đỉnhđồi" là một sânkhấu không rộng lắm nhưng "lộthiên", đoàncamúa dântộcTâytạng đang trìnhdiễn... Khungcảnh rừngnúi âmu, đènđóm nồng-ấm những ngọnđuốc điện gợi cho ngườita một cảmgiác đang thamdự và một buổi thắpsáng lửarừng trên miền sơncước, và nổibậtnhất là tiếngnhạc dântộc rềnvang, dồndập, vừa nồngnàn, vừa thathiết, dù lẫn trong tiếngtrống, tiếngkèn, có lẫn chút daydứt nàođó âmvang của tiếng kềm tiếng thép. Nếu tôi ởđây chắc chắn là tôi đang ngồi trong barrượu đang nhâmnhi những ngụm bia mátrượi. Bướcvàođây, ngườita mang được một cảmgiác thoáttục lêntiên dù chungquanh nhìn đâu cũng thấy toànlà ngườitrầnthế ănvận đốichọi với tất cả nhânviên kháchsạn ănmặt theokiểu dânTâytạng rựcrỡ màusắc và hoavăn với khăndathú quấn trên cuộn dưới khắpngười.

Bướcrakhỏi kháchsạn và lênxe, mọingười ainấy đếu nuốitiếc, nhìn nhau và hỏi tại sao mình không đặttrước chuyếnđi "nămsao" để được ở kháchsạn nhưthế. Tôi tựmình thầmnhủ lầnsau nhấtquyết phải đặt "tua Cửutrạicâu đờluýt".

Quảvậy, kháchsạn chúngtôi phải về ở thực chán mớđời! Nói bốnsao nhưng basao cũng chẳngđáng. Bữa cơmtối 11 giờ 30 đêm ở kháchạn đã đặttrước tẻnhạt và ainấy ănuống đều uểoải vì quátệ, cũng thịt cũng rau nhưng khônghiểu họ nấu theo kiểu nào. Vì tấcả mọingười trong đoàn đều đi cóđôi cócặp hay cả giađình, nên một mình tôi được chiếmlãnh một phòng. Tắmrữa xong, tôi có thóiquen tậpthành từlúc đặtchân lên đấtTàu tớigiờ, raghế bànhtô, phatrànóng, hútthuốc, ngồi xem CCTV 9, đài Trungquốc bằng tiếngAnh, nghengóng tinthếgiới và lụcđịa trongngày. Ởđây tưởngcũngnên nói vàihàng về Ðài CCTV 9 Trungquốc -- họ đang cố đạt tiểuchuẩn quốctế bằngcách nháitheo môthức của các đàitruyềnhình nổitiếng thếgiới như BBC, CNN... với những tintức của thôngtấn nước ngoài, các chươngtrình bìnhluận, thảoluận, bàntròn đều mang những khuônmặt quốctế... Xướngngônviên, "anchors" người Âuchâu có, ngườiHoa có, đều nóigiọng Ănglê hay California. Ðài nầy đả cốgắng tạo cho mình một hìnhảnh kháchquan và một chỗ đứng đángkể trong chươngtrình TV quốctế mà ngàynay tại tấtcả kháchsạn lớn cógắn cáb đều bắt đượ. Ngoàira, về hệthống chườngtrình truyềnhình Trungquốc, nếu cógắn cáb, bạn cóthể xe trên 60 đài kháchnhau, mà hơn haiphầnba sốđài là những chương trình TV sảnxuất tại Trungquốc, đủ mọi thểtài và thểloại, kểcả đài do côngty tưnhân quảnlý và phátsóng! Riêng hệthống CCTV (China's Central Television) đã có 12 đài. Chươngtrình Anhngữ cótrên 5 đài. Tôi đưa chitiết này ra là để Việtnam họchỏi.

Ngàyhômsau là một ngày mưa lấmtấm. Chươngtrình dulịch vẫn được tiếptục theo lịchtrình đãđịnh. Sángsớm sau khi ănsáng, đoàn rời kháchsạn lên xebuýt và được đưa tới một bếnxe cáchđó không xa. Ðoàndulịc buớc xuốngxe trong cơnmưa lấmtấm. Dânđịaphương ngườiTâytạng bán hàngrong đã đợisẵn chàomời khách mua dù hoặc áomưa. Tôi mua ngay một cáidù giá 10 Yuan và theo đoànngười đibộ đến cổngvào khuthamquan Cửutrạicâu cáchđó độ 500 mét. Trênđường dukhách của hàng chục doàndulịch khác đicùng mộthướng rầmrập trên đi đườngcái đi như trẩyhội. Khủngcảnh vùng nầy tuy khácbiệt nhưng tôi cócảmgiác nhhư đang đitrẩyhội ChùaHương. Trời seselạnh, mưaphùn lấtphất, đồinúi chungquanh tờmờ, tiếng cườinói xônxao hoàlẫn với tiếng nướcchảy cuộncuộn của dòngsuối mentheo bênđường âmvang nhắcnhở cho tôi biếtrằng mình đang ởtrong vùng caonguyên vốnlà vùngnguyênsinh, hoangdã. Conđường chúngtôi đangđi cólẽ là conđường chính của khu "thịtrấn dulịch", nhàcửa thưathớt nằm lẫnkhuất sau những hàng câythông cao umtùm xâycất theo kiểu nửa Tàu nửa Tâytạng màusắc đỏvàng rựcrỡ. Ðasố dân sống trong khuvực nầy chắc tấtcả đều sống bằngnghề bánghàngrong, từ bưucạt dulịch đến đặcsản địaphương như thịtbòkhô "maongưu" và hạttràng cầuPhật.

Mặcdù chúngtôi đến "sớm", độ 8 rưỡi, nhưng phải đợi ởcổng hơn cả nửa tiếngđồnghồ để chờ hướngdẫnviêndulịch muavé rồi vào cổng, lại tiếptúc xếphàng để chờ lên xebuýt của khuthamquan đến chởđi để vàosâu bêntrong khu Cửutrạicâu. Kểra khu cổngđợi, hànhlang đợi ở bếnxebuýt đềucó tổchức chặtchẻ và quicủ nhưng vì có quá nhiều đoàn cùng vào trong mộtlúc chonên có cảnh lạcnhau và chenlấn để đichung với đoàn của mình. Khônghẳn là biểnngười, nhưng dukhách quáđông, tạocho tôi cái cảmgiác ngộtngạt như bị chìmhẫng vàotrong một lòngchảo ấpđầy hơingười thayvì được hítthở khôngkhí tronglành mátlạnh của vùng rừngnúi đượcmệnhdanh là "nguyênsinh".

Hệthống xebuýt chở kháchdulịch rất rộnglớn hiệnđại và nhiềunườmnượp. Cứ chiếc nầy vừa lấykhách xong chạyđi thì chiếc khác đến. Chỉ khi lênxe ngồi tôi mới hítthởđược "khôngkhí tronglành"! Trên mỗi chiếcxe đềucó hướngdẫnviêndulịch riêng của khudulịch, nhnit inclu nói bằng tiếngQuanthoại và tiếngAnh, chàođón khách và giớithiệu kháiquát về vùng Cửutrạicâu với những khuthamquan thiênnhiên chủyếu, đồngthời nhắcnhở dukhách khôngđược húthuốc trongvùng ngoạitrừ tại những khunhànghỉ đặcbiệt, ếukhông sẽ bị phạtvạ 500 Yuan! Theo cáchbốtrí và tổchức thì xebuýt sẽ dừnglại trạm "trạicâu" đầutiên, kháchdulịch sẽ xuốngxe, đibộ vào vùng thamquan, tiếptục đi mentheo lốiđi bêngỗván rộngrãi xâydựng vữngchãi chạy xuyênsuốt vào rừng, ra suối, lênđồi, xuốngdốc, băngngàn, vượtthác, và đâylà conđường độcđạo đimãi điết cho đến cuốiđười rồi sẽ ra trạmxebuýt để lênxe khác đểđi tới khuthamquan kếtiếp, trạicâu thứhai, thứba của vùng này...

Toàn khu caonguyên nguyênsinh này có cảthảy 9 trạicâu, nhưng chỉcó 4 trạicâu mởra cho dukhách đến thamquan. Chiều hômtrước đoàn chúngtôi đã đi một "trạicâu" khác, hômđó theo chươngtrình là sẽ đithăm hai trạicâu khác trongngày. Mỗi trạicâu đều mang đặcđiểm và cảnhtrí khácnhau, nhưng tấtcả đều mang sắcthái chung là suốingàn thiênnhiên, đồithông trùngđiệp bátngát, thácnguồn ngấtnguỡng thênhthang, sônghồ lắclẻo trongveo một màu ngọcbích. Trongđời tôi chưabaogiờ thấy một cảnhtrí thiênnhiên bạtngàn, hùngvỹ, và mỹlệ nhưvậy. Nếu chođây là một vùngtiêncảnh, thếthì, đoàndukhách chúngtôi đến phải nóilà đoànhùngbinh của hạgiới đến pháhoại và quấyđộng toànbộ quầnthể nguyênsinh thiênnhiên của chín trạicâu nầy. Chẳngbaolâu nữa nơiđây sẽ biếnthành cảnhđịangục của tiêngiới!

Cảnhtrí của trạicâu chúngtôi tới chiềuhômtrước là một tráinúi thấp, từ trênđỉnh đỗxuống là thácnguồn và dòngsuối dọctheo sườiđồidốc thoaithoải lúc rĩrách, lúc rócrách, rồi cólúc ồạt rầmrì xong lặnglờ với những aohồ vòngcung quấnquanh sườnnúi. Rồi sòngnước tiếptục trôichảy xuống chânnúi, khi chậm khi rào, tiếng nhặt tiếng khoan, lúc rócrách lúc rạtrào. Nếu từ phicơ nhìnxuống, ngườita sẽ thấy tráinúi dàymịt thôngxanh nầy bị xẻ xuôi dọctheo triềnđồi từ đỉnhbăng xuống tớichân là những concon và ghềnhthác liêntục nốinhau dẫn nướcnguồn đỗ vào hai đầu của dòngsông lớn là Trườnggiang và Mêgiang (Mêkông haylà Cửulong khi tới Việtnam).

Khu trạicâu thứ 2 và thứ 3 của ngày kếtiếp chúngtôi đithamquan chủ yếu là vùng thunglũng nằm men theo các chânnúi, nới những ghềnhthác có bềrộng dài ngútmắt sầmsập xối những khốinước khổnglồ trắngxoá để đổvào những dòngsuối và sôngnguồi. Nằm đỉnhđạc dưới các chânúi là những aohồ to có, nhỏcó, với mặtnước phẳng như tờ và trongvắt trông rõ tận đáysâu. Màu hồnước đều có chung một màu: màu ngọcbích xuyênsuốt. Baoquanh vùng thunglũng là những đồinúi tonhỏ đủ hìnhdạng, bạtngàn màu thôngxanh với sương và mâymù lãngđãng phủtrùm từng đỉnh từng rặngnúi.

Hômđó là một ngày mưaphùn rảrích, nhưng cũngcó lúc tạnh lúc ràorạt. Khílạnh vùng núi theo làngió khẻ xenlẫn vàongười gây cho tôi một cảmgiác têmát nhưng không giárét, chỉcó nướcmưa đôilúc tạt thấmvào áo làm tôi khóchịu vì cái ướtát và vì phải cầm dù đichen và luồnlách qua đoàndukhách bấttận từđầu đếncuối trong suốt chặng đườngđi độ hai câysố trên lốiđi đắpván lúc xuyênrừng lúc băngsuối. Nơi nào cũng cóngười. Cái vắnglặng củ vùng rừngnúi hoạngtịch thiênnhiên đã bị phávỡ với sựhuyênnáo ồnào của đoàn hùngbinh trầnthế đang xâmlấncõitiên. Một điều đángkể là dọcđường đi cơhồ tôi không nhìnthấy cọngrác hay đuôithàn thuốclá. Cứ mỗi độ haitrăm thước là có một ngườiphu quétđường ngườiTâytạng đitới đilui nhặt từngli từngtí những cọngrác như baokẹo hay đuôivé vàocổng chẳnghạn. Tuyệtđối khôngcó ai hútthuốc mặcdù dânTrungquốc là dân nghiện thuốclá nhiềunhất trênthếgiới -- cólẽ vì họ sợ bị phạtvạ 500 Yuan! DânTrungquốc cũng biếtsợ đó chứ! Theo tôi biết, đasố nhiều nơi thamquan dulịch đều cấmhútthuốc, nhưng dù cấm họ vẫn hút như thường cho đến khi bị nhânviên anninh cảnh cáo hay phạtvạ 2 hoặc 5 Yuan là cùng. Dođó, ở đây khi tới khunghỉngơi ăntrưa, xâycất rất khangtrang và rộngrãi, tại khuvực chophép hútthuốc, dânnghiện thinhau phìphà thuốclá, hút liêntục nămba điếu cho bỏcơnghiền. Sauđó họ mới chịu ăntrưa và ra bếnxebuýt lên xe đitới trạicâu kếtiếp..

Trạicâu kếtiếp là trại câu thứba mà đoàndulịch chúngtôi tới. Ðặcđiểm của khu này để xem thững thácnước tolớn khổnglồ àoạt tuônxả những khốinước từ đỉngcao xuống liêntubấttận khôngngừngnghỉ. Ðườngđi cũng được lótván như những vùngkhác, cũng quanhco, cũng lênxuốngdốc, cũng xuyênqua và đisâu vào rừngthông xanhngát bạtngàn. Và rồi chúngtôi đến một nơi mà tôi tự gọilà rừngthác! Thácnước ngútngàn trướcmắt, thácnước chậpchùng trên những triềnnúi, thácnước cheoleo trên những váchnúi, thácnước ồạt chảy dướcchân vì chúng tôi đangbướcđi trên những cầuván bắc xuyênqua trên những ghềnhthác thoaithoải. Cả một khurừng khuaầm vangdậy tiếng rìrầm, tiếng xốixả, tiếng thácđổ, tiếng inhỏi, tiếng xầmxập của những khốinước vĩnhcửu trắngxoá liêntục trútxuống từ trên đốccao đỗ xuống chânnúi xuyênrừng xuyênđồi tưởngchừng như khíthế ngạonhiên dũngmãnh của chúng khôngcógì ngăntrở nổi cho tớikhi những khốinước trên đỗ tụvào dòng Trườnggiang cắtngang thành một đườngranh cắtchia nambắc từ tây sang đông, và giữa dòng của consông dàinhất Áchâu nầy bị chặnlại bởi cáiđập khổnglồ vùng Tamhiệp đã được hoànthành trên haiphầnba, chúng bị điềutiết phânbố trướckhi cóthể tiếptục đỗra biển Ðônghải.

Tómlại, hai khu trạicâu mà chúngtôi thamquan vào ngàymưa hôm đó quảthật là một cảnhtrí thiênnhiên hùngvĩ, tuy khôngcòn nguyênsinh, nhưng đẹp quásức khôngđâubằng. Tôi tưhứa với mình là sẽ dẫn vợcon tới thăm vùngđất caonguyên nầy ítra là mộtlầnnữa trongđời.

Khoảng bốngiờchiều chúngtôi rờikhỏi khu Cửtrạicâu để lênxe đến viếngthăm một giađình trunglưu ngườìTâytạng. Lệphí khôngbaogồm trong chuyếndulịch nên chúngtôi phải trảthêm, baogồm luôncả buổi trìnhdiễn canhạc dântộcTâytạng tại hítrường của Kháchsạn Sheraton cũng nằm trong khuvực gần kháchsạn chúngtôi ở. Khi đến tưgia của giađình ngườiTâytạng kia, chúngtôi được thiếtđãi rượudâu bảnxứ, trà uống kiểu Tâytạng, có hạtdẽ, có sữdê, có dường, và có trộnlẫn với bộtloại bột gạorang giốngnhư thính Việtnam. Sauđó chúngtôi ăn dêhầm và dênướng. Mùivị hơi lạtlẽo nnên không có mấyngười ăn hết phầnăn của mình.

Cô chủnhà còn trong tuổi dưới bốnmươi, giớithiệu sơ về phongtục tậpquán người Tâytạng, tỏlòng biết ơn khách đã đếnthăm nhàriêng của mình, và nóirằng giađình côta có mứcsống đượcxemlà thuộchạng trunglưu do mứcthunhập tăngcao kể từkhi vùng caonguyên Cửutrạicâu mởra cho thếgiới bênngoài đếnthăm. Ngàyxưa, cô nói, mỗingày giađình cô kiếmđược khoảng 5 hào, ngàynay, cóđược năm Yuan cô khôngxem ragì. Côta nói tiếngHán mộtcách lưuloát, mà theo cô, trướcđây cô chỉ nóiđược rấtít. Emgái của cô được cơhội lênđạihọc, chồng và các emtrai chămsóc nôngtrại chănnuôi "maongưu", một loại bò vùngcaonguyên bănglạnh có lông nhiều và dày, và một đàn dê. Cả giađình trêndưới mười người giàtrẻlớnbé đều ởchung trong một ngôinhà lầuđúc hai tầng, xâycấyt theo kiểu hiệnđại, nhiều phòngốc nhưng cách sắpxếp các phòng quanhco theo kiểu nhàtrệt xây bằng gạch và mái ngóiđỏ của thếp màu vàngđỏ kiểu Hán-Tạng ngàynay vẫncòn rất thôngdụng ở vùngnầy.

Ðườngđi tớilui trong vùng nầy đasố là đườngđèo đườngnúi. Cônglộ thì đắpnhựa, đến những khu dâncư thônxóm thì đườngđất đườngđá. Nếu vùng caonguyên Cửutrạicâu còn đượcxem là tiêngiới, thì những cưdân bảnxứ gốcTâytạng sống trong vùngnầy là những ngườihầu chămcoi vườntược. Mộtsố đã vươnlên có đờisống kinhtế vậtchất khảquan hơn, nhưng bùlại tấtcả mọingười phảiđánhđổi với cáigiá là biến cái cỏi "bồnglaitiêncảnh" thành "thiênđànghạ...cấp" Mặcdù chínhquyền trungương và sởtại có chínhsách và kếhoạch pháttriển vùngnghĩmát thiênnhiên nầy, nhưng với mứcđộ dukhách dồndập, nhấtlà vào mùahè, luitới hiệntại, vùngcaonguyên vốnlà nguyênsinh nầy khôngbaolâunữa sẽ trởthành khudulịch trầntục với những hỷnộáiố và ônhiễm như bấtkỳ nơinào khác trên quảđất.

Buổitối đômđó đoàn chúngtôi được thưởngthức một chươngtrình cavũ dântộc kháphongphú và đặcsắc, đáng đồngtiềnbátgạo.

Ngàyhômsau là ngày cuốicùng ởđấy, nửabuổi trong ngày đixem những nơichốn không đángđi và có tínhcách thươngmại khu triểnlãm và bánhàng đồvật hoàntoàn làm bằng phalê (tiếngHán dùng chữ "thuỷtinh" hay crystal trong tiếngAnh.) kểcả kínhđeomắt cậnthị hay viễnthị, tiệm bánthuốc dântộcTâytạng chửa đủ loạibịnh trầnthế như caohuyếtáp, mởtrongmáu, tiểuđường... và tiệmquàcáp bán các loại thựcphảm chếbiến đặcsản như thịt bòkhô "maongưu" -- tôi mua 200 Yuan, độ 300 gram, bòkhô, và 50 Yuan sơntra khô, vôhìnhchung chúng biếnthành lươngthực khô cho tôi trong suốt cuộc hànhtrình cònlại khi đi tàuxe...

Chuyến xebuýt trên lộtrình đưa chúngtôi đến phitrường Cửutrạicâu (còncó têngọilà Hoànglong) đã mất trên 4 giờ đồnghồ saukhi ghé những nơi muabán kểtrên, và tại phitrường nầy chúngtôi trongđoàn đã chiatay nhau vì khi phicơ vềtới Thànhđô mỗingười lại sẽ tiếptục cuộchànhtrình riêngrẽ, như tôi sẽ tiếptục chuyển phicơ tại phitrường của Thànhđô và sẽ bayđến Trùngkhánh và bốn giờchiều cùngngày đế xếchiều lên tàududịch xuôidòng Trườnggiang liêntục trong bốn ngày tới để đuổitheo bóngdáng nàng Dươngtử Giang trong tâmtưởng. Tưởng cũnnên viếtthêm vàihàng về những ngườibạndulịch đồnghành trongđoàn đi thamquan trong chuyến Cửtrạicâu. Ðâylà một đoàndulịc địaphương baogồm hầuhết ngườiHoa đạilục, ngoạitrừ tôi và haingườikhác nữa từ Tâybannha tới, một cặp mẹcon ngườiHoa mang hộchiếu Trungquốc.

Nhấnmạnh đến chitiết kểtrên là để nóivề bảnchất và cátính của ngườiTrungquốc ngàynay mà tôiđã quansát và rútra kếtluận -- rất cóthể khôngđúng -- bìnhsinh ngườiTrungquốc dườngnhư không tincậy ngườilạ khôngquenbiết ngoàiđường, họ cóthể đốixử nhau mộtcách khôngnhãnhặn, nhưng ngượclại họ rất nồngnhiệt và thânthiện saukhi họ quen và biết về bạn. Muốn thamgia đoàndulịch thamquan Cửtrạicâu như tôi đã đi -- có hầuhết tại tấtcả các quầy dulịch tại các kháchsạnlớn ở Thànhphố Thànhđô, Tỉnh Tứxuyên -- nhưng bạn phảibiết tiếngQuanthoại. Lợiđiểm? Các đoàndulịch dànhcho ngườibảnxứ cógiácả rẻhơn các đoàn dànhcho ngườingoạiquốc (mắchơn nhưng dĩnhiên là phụcvụ tốthơn, và ở kháchsạn nămsao như kháchsạn ABC tôi nêura trong đoạn viếtvề vùngnầy.)

Ngoàira, dulịch đến một quốcgia khác cũnglà một cơhội để họchỏi và tìmhiểu về vănhoá của nước ấy, đitheo đoàndulịch bảnxứ cho tôi cơhội hoànhậpvào đámđông vôdanh với tưcách cũnglà một kẻvôdanh, bằngđẳng vớinhau trên ở hầuhết mọi phươngdiện. NgườiViệt thường tưởnglà ta biết rấtrõ tấtcả mọithứ về ngườiTàu, về Trungquốc, nhưng thựcra cólắm điều ta vẫncòn rất xalạ với họ, từ hànhvi, lốisống, tưtưởng, quanniệm.. chođến ngaycả mức sinhhoạt kinhtế của họ. Thídụ, đasố những người trong đoàndulịch mà tôi thamdự, một nửasố tuổi dưới bamươi, mộtphầnba số cònlại trên tuổi nămmươi, tấtcả đầulà những người thànhđạt trong xãhội Trungquốc, đềucó thâunhập và mứcsống rấtcao. Ngày tôi đến Cửutrạicâu, ngườihướngdẫn dulịch chobiết hômđó có trên 40 ngàn người đến vùngnầy, nếu có một nửa sốngười -- 20 ngàn dukhách - đến bằng đường hàngkhông, thì nếu ta suytư mộtchút về mức pháttriển cơsở hạtầng nóichung của vùngnày thì thửhỏi Phitrường Tânsơnnhất của Sàigòn có đủ phươngtiện để cungứng nổi một sốlượng người luitới nhưvậy không (20 ngàn người tới thì phải có 20 ngànngười đi, phảikhông?). Trên bìnhdiện tỉlệ, Cửutrạicâu chỉlà một khudulịch nhỏ trên lụcđịaTrungquốc, thì cứ xem cứ giốngnhư Ðàlạt Việtnam vậy. Tómlại, nếu thấyđược cái mức nhỏbé khiêmtốn của Việtnam sovới đấtnước khổnglồ Trungquốc thì Ðàlạt cũng nhỏbé đến mứcđó về mọimặt sovới Cửutrạicâu.

Nóinhiều nhưvậy là để nhấnmạnh rằng đasố ngườiViệt thấy cáidỡ cáixấu của Trungquốc nhiềuhơn là cáihay cáigiỏi của họ. Ta phải thấyrõ rằng Trungquốc khôngphải là Trungcộng -- cáikháiniệm dùng để gánghép cáithậmtệ của chếđộ cộngsản đã tàntạ -- Trungquốc tronglịcsử từ Ðời Tần đếnnay đã trên 4000 năm, đãlà một cườngquốc qua nhiều triềuđại, chếđộ cộngsản của họ đã cáochung và đó chỉlà một giaiđoạn lịchsử cựckỳ ngắnngủi chỉ hơn 50 năm mộtchút trong xâuchỗi lịchsử dàiđăngđẳng 5000 năm của nướcnầy. Chỉcó đến tậnmắt nhìnthấy Trungquốc, bạn mới thấyrõ cái sứclớnmạnh khủngkhiếp của xứ nầy.

Trungquốc lớnmạnh nhưvậy cóphải đólà mốiđedoạ cho Việtnam? Thế thì phải xem liệu tấtcả chúngta sẽ cóphải tỉnhgiấc Namkha ôm cáinhãn 4000 năm vănhiến ngủmiênman mà maumau họchỏi và tranhđua với ngườita, chỉ có giàumạnh về kinhtế mới cóthể chậnđứng mọi mưuđồ bànhtrướng của bấtkỳ quốcgia nào trên thếgiới đốivới nước mình. Chỉ chơi với Mỹ cũng không đúng và obế Trung cũnglà sailầm. Nhìn quanhta, những tấmgương của Tângiaba, Namhàn, Tháilan, Mãlai, và ngaycả Ðàiloan, đều cóthể dạy chota nhiều bàihọc... Tôi có một ngườibạn nói một câu mà tôi nghe rất chílí: "Mỗi dântộc đềucó một chínhphủ đạidiện cho họ mộtcách xứngđáng." (Nguyênvăn câu tiếngAnh đạikhái như thếnầy: "Each people deserve their representatives in the govenment!") Bạn và tôi đềulà những người thuộc giớitríthức của Việtnam, hơn ai hết, chúngta biếtrõ trìnhđộ và dântrí của đạiđasố nhândân Việtnam hiệntại -- với trìnhđộ nhưvậy, trongđó baogồm cả tôi và bạn -- ta làmsao cóthể có một giaicấp lãnhđạo vượt hơn những gì những ai mà ta đã trôngthấy? Bạn đã phục ai chưa? Bạn khôngphục và bảnthân bạn sẽcó làm đượcgì hơn những người đang cầmquyền và có chứcsắc đó khôngnhỉ?

Tôi vốn không ưa chínhtrị, chỉ đammê mỗi nàng Dươngtử Giang, đã đeođuổi khắpnơi khắpchốn trong chuyếndudành dọctheo dòng Trườnggiang kỳnày, nhưng nàngtiênnữ kia cũng vẫn chỉlà cáihìnhbóng mà tôi đã đeođuổi từ những trang truyệnTàu màra -- ngẫmlại vẫn chưa thuộc sửTàu, đọcnhiều sửTàu lại hoára đang nghiêncứu chínhtrị Tàu. Thídụ, bộ "Tưtrị Thônggiám" gồm 72 cuốn của Tưmã Quang, là bộsử ghi lại những kinhnghiệm trịnước qua các thờiđại ở Trunghoa mà bấtcứ nhàchínhtrị Việtnam nào cũng cầnphải đọc, mà muốnđọc bộnầy phải học tiếngTàu vì đâucóai dịchra tiếngViệt, mà người đọcđược, vídụ như là tôi, lại khôngthích làm chínhtrị và không đủsức dịch, mà có dịch thì chẳngcó ai đọc, vì chẳng ai cảmthấy cần những hiểubiết đó kểcả người đang làmchínhtrị và nắmquyềnbính trongtay. Bạn cảm thấy thấmthía câunói "mỗi dântộc đềucó một chínhphủ đạidiện cho họ mộtcách xứngđáng." Mà mình không học sử của họ, một thiểusố có tưtưởng báquyền của họ lại mừngthầm, bởi lẽ họ hai cũng thuộclòng bộ sử nầy và hiểu được cáilẽ tạisao, nếukhông thì làmsao họ giàumạnh đếnmức quá nhanh nhưvậy. Hiểuđược nhưvậy, ta cũng chẳng nên tựtrách ta sao cứmãi hỏi taisao và cứtiếptục đặvấnđề ta phải làmsaođây?

Bànđến chínhtrị là vượt qúxa phạmvi bài bútký nầy, nhưng vì có ngườibạn ưalýsự hỏi Trungquốc cáigì cũnghay cũnggiỏi thì họ dỡ cáigì? Nóđến cáidỡ của ngườita là mặcnhiên nhậnthấy cáidỡ của mình, mà nóiđến cáidỡ của mình là đụngchạm đến chuyện chínhtrị chínhem, trongkhiđó trong bài bútký viễndu nầy thựcsự tôi chỉ muốn viết về chuyện chínhchị chínhem, chính nàngtiênnữ Dươngtử Giang đã làm congười mấtănmấtngủ hoài đuổitheo những bónghình mà hiệnthực chỉ hémở một góc thiênđường nhonhỏ... Vìvậy, khi đọc đếnđây, bạnđọc nào có cảmthấy xốnmắt, khi thấy tácgiả bàiviết đã đilạcđề quáxa, thì xin bỏqua cho.

Ðầudòng Dươngtử Giang bắtnguồn từ caonguyên băngtuyết của Tỉnh Tứxuyên, tôi đã đếnđấy một vùngnhỏ của nó là Cửtrạicâu, và ngaysauđó, khi đáp tàubay từ Thànhđô tới Trùngkhánh là nơi mà dòng Trườnggiang chảy băngqua thànhphố này, là nơi mà tôi sẽ lên tàuthuỷdulịch để đi xuôidòng trên dòngsông đó. Trùngkhánh là một thànhphố, một đơnvị hànhchánh tựtrị tươngđương như ba thànhphố lớn khác ở Trungquốc như Bắckinh, Thượnghải, và Thiêntân, vì thànhphố nầy quálớn nên ngàynay khôngcòn thuộcvề Tỉnh Tứxuyên nữa. Ðâylà một thànhphố khá trẻtrung ở Trungquốc vì trong thếchiến thứhai đã bị phicơ Nhật thảbom tànphá khủngkhiếp như Thànhphố Ðôngkinh của Nhật lãnhbom của Ðồngminh vậy. Từđó mọithứ đãđược trùngtu và xâydựng mới lạitừđầu.

Từ phitrường Trùngkhánh, thayvì đi taxi, lầnnầy tôi ngồi xebuýt phitrường để vàothànhphố, giá chỉcó 15 Yuan. Ðoạnđường từ phiđường vào thànhphố, thựcsự nơinào cũnglà thànhphố, kháxa. Xe chạyhết khunầy đếnkhu khác, nhàcửa caốc sansát nhau, lêntụcnhưvậy hơn mộtgiờ đồnghồ. Trùngkhánh là thànhphố nằm trên những đồinúi, tươngtự như San Francisco ở Mỹ, từ đường trêncao cóthể nhìnthấy nhàcửa bêndưới, từ bêndưới cóthể trôngthấy nhàcửa trêncao. Khi vào khu trungtâm thànhphố, cái nổibậtnhất mà tôi nhìnthấy chỉlà đườngxá, xecộ, và caoốc. Tôi chưa nghiêncứu gì về thànhphố nầy nhưng nghenói đâylà một nơi đáng thămviếng nhưng trong lịchtrình dulịch của tôi không lưulại nghỉđêm ởđây để códịp thămviếng những danhlam thắngcảnh, nơi có những váchnúi dài trênđó có những bíchhoạ lưulại từ thờicổđại của ngườitiềnsử với những hìnhảnh vẽ tỉnmỉ ghinhận những sinhhoạt bằnghình của ngườibảnxứ thuởxaxưa đó. Tácgiả của những bíchhoạ khổnglồ đó dĩnhiên là những cưdân bảnđịa sinhsống bên bờ Dươngtử Giang và aiđó cólẽ khôngkhác hơn là những cudân nguyênthuỷ của các sắctộc BáchViệt, và chúngtích rõràngnhất là thóinghiện ăntrầu của mộtsố người mà họ tựxưng là "ngườiHán" và ngườita vì lẽđó vẫn khônggiảithíchđược tạisao họ lại nghiện ăntrầu. Tại tấtcả những thànhphố, baogồm cả Trùngkhánh, tôi điqua dọctheo haibờ dòng Trườnggiang vùngnào cũng có bán trầucau làmsẵn bỏ trong bao ănliền.. Tôi tựhứa lầnsau trởlại sẽ lưulại thànhphố nầy.

Trướckhi xebuýt phitrường đến bếnđỗ, tôi xuốngxe và gọi taxi ra bếncảng nơi tôi sẽ lên chiếc tàuthuỷdulịch gọilà Tâyhồ. Taxi chạy độ mườilăm phút là tới bếnđò. Xuốngxe vào cảng, có nhânviên tàu Tâyhồ chờsẵn để đưa tôi xuống tàu. Nóilà tời cảng chứ thựcsự tôi còn phải muavé 2 Yuan để lên một xerây, xe này trông giống như một toatàulửa chạy bằng dâykéo trên đườngrây, giốngnhư tôi đangđi trong một thangmáyhộp lớn như xebuýt với cửakính bọcxungquanh, ngườita cóthể cởi xemáy vào. Xerây được dâycáp hạxuống với gócđộ xéo khoảng 45 độ, từtừ đưa khách từ trên nhàgađợi, nằmtrên khuđồi dốccao, xuống bếntàu nằm tận phíadưới, từdướilên có độcao tươngđương với của một toàcaoốc 50 tầng. Tôi nhậnthấy hìnhthức xerây đưa khách xuống bếntàu nầy có tại nhiềunơi dọc theo những thànhphố và thịtrấn nằm bên bờsông có dốc cao.

Khi xuống tới bến, tôi còn phải bước băngngang một chiếcphà khác trướckhi đặtchân lên chiếc tàudulịch Tâyhồ. Khi thấy có khách đến, đoànmúalân của tàu nầy xếphàng dọc haibên lốiđi băngngangqua tầngdưới có máiche của chiếcphà đậusátbên để dẫnlên phòngtiếptân, họ đã gióngchiêng nổitrống rậprình xềnhxàng đónmừng dù lúcbấygiờ chỉ có mình tôi là khách. Tôi mĩmcười gậtđầu chào mọingười trong đoànmúalân ănvận áoquần cổtruyền vàngđỏ, cảmthấy cóchút không tựtại. Từ lốiđi trên đâmthẳng lên cửachính bướcngay vào phòng tiếptân Tâyhồ, chonên vàolúcấy tôi không thấyđược bềngoài của chiếctàu mà tôi sắpđi là baolớn, như khi bước vaô khutiếptân tôi cócảmtưởng như bướcvào một kháchsạn. Khilàm thủtục thì có chút trụctrặc vì trên danhsách của kháchđi hômđó khôngcó tên của tôi. Hômtrước khi từ kháchsạn ở Thànhđô xehơi của hãngdulịch trong kháchsạn khi đưa tôira tới phitrường thì được cônhânviên của hãngdulịch gọiđiệnthoại cầmtay cho tôi hay là giờcuối là chuyến duthuyền Hoànghậu của tôi sẽ đổisang chuyến Tâyhồ mà cô không nêurõ lýdo tạisao. Côta còn bảo tôi khiđến phitrường Trùngkhánh thì gọi cho một nhânviên dulịch khách ở Trùngkhánh để được chỉdẫn làmsao xuống bếntàu để lên duthuyền Tâyhồ. Tấtcả lờidặn tôi đâi đã làmđúng và tôiđã đătchân lên tàu Tâyhồ! Tôi nói cho các cônhânviên tiếptân hay điều nầy. Một côhướngdẫnviêndulịch trênsông tênlà Crystal -- trêntàu nhânviên nào cũng mang tên tiếngAnh để dukhách nướcngoài dễ gọitên -- nói tiếngAnh rất lưuloát, cởimở lịchsự đã làm tôi anlòng mời tôi ngồi trên salon ở phòngđợi uống nước chờ họ liênlạc banquảnlý duthuyền Hoànghậu. Cuốicùng mọisự ổnthoả và tôi kểra chitiết nầy là để ai muốn đidulịch theo lối của tôi tránhđược rắcrối khi đăngký phải theo các tour dànhcho ngườingoạiquốc, vì tôi đoánchừng là cóthể banđầu họ "book" cho tôi tàu Hoànghậu là tàu chỉdànhcho người bảnxứ, ngưng tiền tôi trả lại là tiền dànhcho người nướcngoài, dĩnhiên là phòngốc cólẽ rộngrãi và sangtrọng hơn, như tôi thấy trên duthuyền Tâyhồ tấtcả các phòng dànhcho người ngoạiquốc nằm trên tầng 3, còn ngườibảnxứ thì nằm ở tầng 2 và tầng 1. Tôi khôngcódịp vào xem phòng ở tầng một để códịp sosánh.

Ởđây tôi dùngchữ duthuyền (để dịch chữ "Cruiser") mộtcách dèdặt vì, khôngbiết tàu Hoànghậu rasao, chứ tàu Tâyhồ vềsau tôi thấy nó tuy nhỏhơnnhiều sovới những tàuduthuyền tolớn cởnhư contàu "Royal Caribbean Monarch of the Sea" chạy tuyếnđườngbiển dulịch từ Cảng Los Angeles sang Encenada, Mễtâycơ, tuynhiên phòngốc của tàu Tâyhồ thì rộnglớn như phòngngủ trong một kháchsạn với hai chiếcgiườngđôi sạchsẻ và trangbị phòngtắm hiệnđại, trongkhiđó thì phòng của tàu "Royal Caribbean Monarch of the Sea" thìlại chậthẹp và trangbị giường haitầng gắn haibên vách như phòng dànhcho thuỷthủ!

Khi hai nhânviênnam xáchhộ hànhlý của tôi lên phòng, không nặnglắm, một cái backpack và một valy cởtrung đựng sáu bộ quầnáo và một ít đồvặt như sách và vài hộptrà. Cáicựcnhọc là họ phải nhấclên khi bướclên cầuthang độ mườilăm bậc thoaithoải (tàu không có thangmáy như trên "Royal Caribbean Monarch of the Sea" với 10 tầngboong). Khi vàophòng tôi cảmơn haingười và mócra hai tờ 1 Yuan cho mỗingười, nhưng một người khôngnhận, thànhthử ngườikia lấyhết 2 Yuan. Vềsau tôi có hỏi cô Crystal lydo tạisao, thì cô nói cólẽ tôi cho quáít. Tôi biệnminh là cáicôngphu xáchđồ lênphòng tôi thì chỉ đáng nhưvậy thì tạisao tôi phải chohơn, vì tôi lýluận rằng nếu mộttrăm phòng (cólẽ trêntàu chỉcó mỗi bấynhiêu phòng) thì mỗingười được típ 100 đồng, còn chê ít nỗigì? Vềsau cólẽ áynáy vì chuyệnnày, khi kếtthúc chuyếnđi, tôi tiếp cho toànthể nhânviên 200 Yuan, riêng cô Crystal một mình cô tôi típ 250 Yuan. Khi có ngườ xách hộ hànhlý của tôi từ tàu lên bến khi tới Nghixương, nỗi khó nhọc thì cũng chắc bằng như từ phòngtiếptân trên tàu Tâyhồ lên phòngngủ của tôi, tôi típ người đó 10 Yuan. Cólẽ hợplý nhất và côngbằngnhất là típ 5 Yuan, vì lýdo là khôngphải chuyếntàu nào cũng đầykhách. Chuyến Tâyhồ của tôi đi, nghe Crystal nói, tấtcả độ 25 phòng là cókhách, riêng tôi một phòng thì tínhra tổngsố sốkhách trêntàu cócảthảy chừng 49 người!

dchph

Xemtiếp trangsau (3)