Auzuki: Amsterdam vọng về! 

Trịnh Nhật

Tiếptheo trangtrước

Thú đỏđen

Hômnay Văn Ba làm tại phòngmạch cảngày, nên mộtmình lên xeđiện trạm 'Lelylaan', đã quen gọi trướcđây bằng tiếngViệt là 'Lêlýlan' cho dễ nhớ, để điđến trạm 'Leidseplein' với mụcđích tìm mua sách từđiển, ở hiệusách lớn 'Scheltema', nằm trênđường 'Konings Plein'. Hiệusách cao 6 tầng, sách về vănchương, ngôn gữ ở tầng số 4. Tính tìm cuốn Collins Cobuild English Dictionary, cỡlớn, mua cho giađình Văn Ba, nhưng khôngcó, đành mua cuốnsách cũng loại đó, cỡnhỏ bỏtúi. Cũng còn muađược hai cuốn Oxford Concise Dictionary of Proverbs (new edition, 1998), và cuốn Oxford Dictionary of Modern Slang (1992). Và đặcbiệt muađược cuốn Từđiển Việt-Hoà, Hoà-Việt (Vietnamees-Nederlands, Nederlands-Vietnamees) cuả Trương Văn Bình (in lần thứ nhất 1994, ấnbản mới có tuchính 1997), bià cứng, màu cam và màu xanhlácây, dày 601 trang, giá f89. Tiền Hoàlan viết là 'gủlden', tiếng Anh là 'guilders', dấuhiệu là 'f' hoặc 'fl', viếttắt cuả chữ 'florence'.

Sau khi mua sách xong lại lên xeđiện đi 'Centraal Station', khutrungtâm thànhphố, vãncảnh vì cứ đin ninh là 'Casino' ở trên đó. Ai ngờ tớiđó hỏira mớibiết là 'Holland Casino Amsterdam' ở 'Leidseplein', đành đi quanhquẩn xem phốxá. Khi vào ăn trưa ở 'MacDonalds' thì là lúc gọiđiệnthoại 'mobile' nhắntin vềnhà ở Sydney. Bướcra khỏi tiệm saukhi ngồi cả tiếngđồnghồ, đi dọctheo Ðạilộ 'Damrak' tới bếnxe 'tram', tòmò đểí đến các 'Bureau de Change' xem tiền Úc, 1 đồng ăn baonhiêu tiền Hoàlan. Trên đoạnđường khoảng 1 câysố cách ga 'Centraal Station', thấy càng đi gần lại ga, giá hốixuất càng hạ, từ 1 đồng ăn 1.30 xuống dần 1.28, 1.27, 1.26, 1.25. Trênđường đi xeđiện về ghélại Casino ở Leidseplein để gặp lới cảnhcũ ngườixưa. Trước khi tới nơi 'hòhẹn' bèn ghévào Thomas Cook, một cơquan lo mọiviệc liênquan đến dulịch, đổi hai trăm 'dollars' thì chỉđược giá thấpnhất là A$1= f1.25, lới còn phải chịutiền hoahồng 4% nữa.

Không như năm năm trướcđây, năm 1995, đã códịp ghé Holland Casino Amsterdam chơi 'thú đỏđen', nay khách phải mua vévàocửa với giá f7.5. Vào muavui được hơn một tiếng, cơn đỏchưa tới, thua đâu vài trăm. Ra ngồi nghỉ, uống 'càphê sữa', gọi điệnthoại sang Luânđôn cho Cẩm, người bạn Việt gốcHoa, đã quenbiết từkhi mớitới Anhquốc lầnđầu vào cuốinăm 1979, ngày anh còn hànvi. Hỏixem anh có cho tátúc vài ngày dành cho hai người hay không. Ðược anh cho biết 'khôngcógì trởngại, OK!'. Anhchị Cẩm nay đã là chủnhân cuả hai tiệmăn TàuViệt: một ở ngay khu chợTàu Soho, một ở vùng ngoạiô mạn Ðôngbắc thànhphố.

Yênchí chỗăn chỗở. Xong, vào đánh tiếp. Ðổi hai trăm dollars Úc trong Casino được f255, tứclà không bịthiệt 15 đồng Hoàlan như đổi với Thomas Cook. Raquân đợt hai, gỡlại được đôichút vào giờchót. Thúvui nào cũng phải trảgiá, nhưng trận xuấtquân ở Nước Lỗ này chưađếnnỗinào. Bỏ vốn khoảng gần f500, khi bướcchân ravề, thua khoảng f150 tiền điạphương. Casino thì đủloại chơi, nhưng từ hồinào đếngiờ chỉ chuyêntrị, trầnbì một món là roulette. Vẫn ápdụng chiếnthuật tiền cuả mình 'đánh cơmgạo', còn tiền sòngbạc thì mới 'đánh phóngtay', nghiã là khi thắng, khi trúngđược consố nào, thì đônlên, tụlại: 'đánh quanh, đánh giữa, đánh bên' chính consố mới trúng đó, hivọng trúng 'double' thì ănto, khoảng bạc ngàn trởlên, để cóthể cuốngói về. Phải giữthếthắng chứ! Hơn ai hết, những tay đánhbaạc không biết baonhiêulần đã nếmmùi đắngcay: thắng được khánhiều rồi, mà vì thamlam không biết giữ thếthắng, lại nhảra hết. Kếtcuộc khi ravề, là mất cảchìlẫnchài, thualậm vào tiềnvốn mangtheo. Tiếcthay!

Vớichuyện 'thú đỏđen', đã thấmnhuần thuyết 'Trungdung cuả Khổng Tử', phươngchâm 'Tự thắng để chỉhuy' cuả Trường Võbị Quốcgia Ðàlạt trướckia, và bàihọc 'Mưusinh thoáthiểm' cuả hai quântrường Quang Trung và Thủđức đem ápdụng khitới sòngbạc loại này. Lẽnào nay lại quênsao? Ðủ giờ đủ giấc vuichơi, được thua trong giớihạn là phải biết cấtbước, phải biết 'chuồn'. 'Biết mình biết người trăm trận trăm thắng'. Với bàibạc loại này, 'biết mình biết người', dù trăm trận không thắng được cả trăm, thì cũng khôngđếnnỗi bị thua xiểngliểng. Có nhưthế mới là ngườikhôn. Star City Casino ở Sydney đã dạy kháchlàngchơi phươngchâm: 'Bet with your head, not over it!' (Ðánh thời phải nghĩ, chớ để nợ ngậpđầu). TiếngViệt cóthể nói bằng một câu tươngtự là: 'Ðánh thời phải nghĩ, được thời phải nghỉ' (Think when you bet, quit when you are ahead!). Nghỉ thì đã đành là hiểu! Nhưng mà nghĩ là nghĩ thế nào? Loạibỏ tâmlí cuả ngườiđammê cờbạc, tứclà không thamlam, không mêtíndịđoan, không caycú. Không thamlam đểkhi được là về. Không mêtíndịđoan đểkhi đã thắng rồi, khỏi tưởng là mình gặp ngày hên, mà tiếptục đánhlo đánhlớn mãikhôngthôi. Không caycú để khi thua phải biết nhịn, chứđừng ham gỡ mà cóngày nợ ngậpđầu.

Buổitrưa Thứtư 18-10, Văn Ba nhờ Vũ liênlạc với hãng dulịch bằng điệnthoại, đặt mua vé xelửa và tàuthuỷ khứhồi đi Luânđôn vào ngày Thứba 24-10. Dựtính khởihành chuyến xelửa từ Amsterdam trễnhất là lúc 2 giờchiều để bắtkịp chuyến tàuthuỷ rời Hook Van Holland đi sang Anh lúc 4 giờchiều. Giávé khứhồi tổngcộng cho hai người là f518. Thứnăm 19-10, từ khi hết bị 'jet lag', nay sinh thóiquen là cứ 5-6 giờchiều đingủ chođến 11-12 giờ đêm, làmbạn với chiếc còmpiutưa 'Fujitsu', loại 'Siemens', trong đêmhôm than vắng, ch đến 4-5 gi sáng lại đingủ tiếp. Ðến 7-8 giờsáng lại tiếptục làmbạn với máyvitính. Cũng vìvậy mà việc viết nhậtkí chuyếnđi mới thựchiện được đềuđặn, bắtkịp được những chitiết còn nhớ trongngày.

Sángnay đang loayhoay mộtmình ởnhà, với những suynghĩ mônglung, thì khoảng 9 giờ 30, máy 'điệnthoạicầmtay' rengreng, chạy vội tới cầm lêntay thì biết đólà điệnthoại vợ gọi từ Sydney, báotin đã bỏvào thẻ VISA tíndụng A$1000, gọilà chút hànhtrang chuẩnbị cho chuyến vượtbiển sang Anh. Ðã dựtính lênphố, khi nắng nhẹ toảsáng trên các cànhcây, ngọncỏ, máinhà. Thôngthường, tảnbộ từ nhà ở đường Bakhuizen van den Brinkhof đến ga Lelylaan cũng phải mất 15-20 phút. Ðibộ trong khôngkhí tươimát, tronglành là một điều hạnhphúc, vì gâncốt sẽ dẻodai, thểxác sẽ hưngphấn, tránhđược nhiều tậtbệnh, cuả tuổi lãoniên. Ðoạnđường ra ga rất thơmộng, đường nhỏ trảinhựa dànhcho ngườiđibộ, hai bên câycối umtùm tạothành vòmcây trên đầu, bêntrái là kênhđào nhỏ có ngỗng, có vịttrời, vịtđất bơilội lílalílắc, lướtnhẹ trên mặtnước phẳnglặng, êmđềm.

Trưanay, được nhasĩ gànhà cho quágiang xe BMW ra bến xeđiện, để bắt chiếc xe 'tram' số 1, đi thẳng đến 'Centraal Station' qua (via) 'Leidseplein'. Hômnay không đến 'Centraal Station' mà vì 'ngựaquenđườngcũ' chỉ dừnglại ở Leidseplein để còn ghélại Casino muavui. Tớinơi vàokhoảng 2 giờ 15 phút, như thônglệ phải đưa mũáo, khănquàngcổ (scarf) gửi ở quầy ngay phiá bênphải lúc vàocửa. Ðược đưa cho hai tấm thẻnhựa (plastic cards) làmbằng: Mũ thì được giữ thẻ màu xám, áokhoác và khănquàng thẻ màu đen. Bị hỏi phải trình giấytờ tuỳthân. Quên không mang theo hộchiếu (passport), bèn đưa bằngláixe NSW, khiến cô tiếptânviên hếtí, 'Say no more!'. Sauđó cô mời mua vévàocửa. Nhặtnhạnh, moi trong túi ra đủ các đồngtiền bạccắc, để lên trướcmặt cho cô chọn đúng f7.5 là đủ một vévàocửa. Tiền Hoàlan nhiều loại tiền bớccắc hơn tiền Úc. Bước sang taytrái đưa vé cho anhthanhniên, ănmặc lịchsự, đứng ở quầy gần đấy xévé là cóquyền vào muavui. Phòng máykéo 'pokies' thì ở ngay bênphải khi bướcvào. Nhưng muốn lên phòng đánh 'blackjack', 'roulette' v..v..., nóitómlại là đánhbạc trên bàn 'gaming tables', thì phải bướclên nhiều bậc cầuthang, loại cầuthang được bọc thảm màu đỏ rựcrỡ, giốngnhư trong cuốn phim 'Cuốntheo chiềugió'.

Vẫn ápdụng một 'xíttầm' cốhữu để đánh 'roulette'. Móctúi ra tờgiấy f100 mua được 10 'chips' loại f10. - khu này bàn đánh nhỏnhất là 'chip' 10 đồng Hoàlan. Lairai trúng nhỏ, được thì đánh đônlên, nhưng kéodài cuộcchơi, chỉ cầmcự được khoảng nửa tiếng. Thua! Sang bàn kếcạnh đổi thêm f100 nữa thì mặcdù chưa trúngđược 'double' (cùng một consố trúng quayra hai lần liền), nhưng cũng đã thắng được mộtcú lãnh tổngcộng f750. Thừathắngxônglên, nhưng không 'nước mẫu' gì, nên đànhgiữ thếthắng, với sốtiền thủsẵn trong túi là '5 chips' đen (loại đem đổithành tiềnmặt), mỗi 'chip' trị giá f100. Nhưthế là lờiđược f300 rồi. Bụng bảodạ: 'Thôi, thế là đủ, chuẩnbị ra ngồi uốngnước rồi về!' Ngồi uốngnước một linước 'Coke', trả f3.75, hút một điếu thuốclá Marlborough loại nhẹ, ngắmnhìn thiênhạ vùimình trong 'thú đỏđen'. Lòng nhẹnhàng, thoảimái, ungdung, 'bìnhchânnhưvại'. Sauđó quyếtđịnh thử thờivận thêm f100 nữa thôi. Vừa đánh được tới cú thứhai thì trúng double con số 4, nhà cái (dealer) giam chođược f660, với 4 chips đen loại f100 và những chips màu dacam là loại chips đang dùngthay tiềnmặt để đánhcá (bet). Mừngquá, trưởnggiả học làmsang, bèn cho tiềnthưởng (tip) cônàng quaysố (croupier) f10. Tiềnthưởng này được đổithành chips tiềnmặt (cash) và bỏvào khenhậntiền ở gócbàn bên taytrái ngườiquaysố. Tiền này chắc sẽ được chiađều cho các 'croupiers', chứ khôngphải là phầnthưởng riêng cho ngườiđứngbàn lúcđó 'bỏtúi'. Bên Úc khôngcó cái 'nạn' cho 'tip' như thếnày. Luậ lệ sòngbạc khôngchophép ngườiquaysố, chiabài nhận tiền 'tip'. Bên Anh cũng vậy, giống Úc! Bên Mĩ thì không thế, giống Hoàlan. Ðánh thêm 10-15 phút nữa, nhảra khoảng f200 thì quaygót ravề, thắng được f600. Trướckhi ra khỏi Casino đã dùng phone card gọi điệnthoại cho Cẩm, báo giờ sang tới Luân đôn, ga Liverpool Street là 9 giờ tối. Tính sẽ đi tắcxi về nhà anh ấy, nhưng anhbạn khẩnkhoản xinchobiết trước một tiếngđồnghồ để anh đemxe rađón.

Ðể kếtthúc một ngày đẹptrời, đã tới hiệusách Scheltema thì tìm muađược cuốnsách hômnọ tìm mà khôngcó. Ðó là cuốn Collins Cobuild English Dictionary, bìacứng (hardcover), giá f97.75. Còn mua thêm được cuốn Vietnamese-English Dictionary, của Nguyễn Ðình Hoà, bìa mỏng (paperback), giá f54. Cả hai cuốn này sẽ đểlại tặng giađình Văn Ba.

Thứsáu 20-10, dậysớm từ 1 giờsáng, ngồi viếtlách tớisáng luôn, coinhư một đêm không ngủ. Liênlạc với Vi Tuý, báo Việtnam Thờinay, ở Sydney về bàiviết đăngbáo, trong trườnghợp báo đói bài. Vi Tuý cho địachỉ email và số fax mới để gửibài. Bài đánhmáy, không bỏdấu (without tone-marks), vì khôngcó loại chữ (fonts) tiếngViệt, nên rất khó đọc, khó đoán. Quyếtđịnh gửi bằng fax có bỏdấu trướckhi gửi. Chiều ra bưuđiện hỏi giá fax đượcbiết f25 cho trang đầu, f5 cho những trang cònlại, vịchi là f55 cho 7 trang bàiviết. Ðành ra một hiệu bán sáchbáo, giá gửi fax rẻ hơn được khoảng f20.

Chiềutối hai vợchồng Văn Ba lầnđầu theochân tới Casino, sau 20 năm định cư tới xứ này. Vì sợ phốxá đông xe và khó tìm chỗđậuxe, cũng cóthể sợ tụitrẻ ngứatay đậpbể kínhxe, nên Thu đã quyếtđịnh gọi một chiếc taxi tớiđóntậnnhà, thayvì đibộ ra ga xeđiện/xelửa. Ðườngxá đôngđảo xecộ vào một buổitối Thứsáu, kẹtxe là chuyệntựnhiên. Nhưng cóđiềulạlà ở xứ này xe taxi đượcquyền chạylenlỏi đi vào đườngrầy cuả xeđiện, nên khôngđếnnỗinào. Giá taxi từ nhà đến Casino chưađến f30, nhưng chotiền 'tip' tài ế mấy đồnglẻ cònlại cho phùhợp với vănhoá ChâuÂu.

Vào trong Casino, luônmiệng hướn dẫn vợchồng Văn Ba về những bàn đánh roulette. Có một bàntrống bèn nhẩyvào ngồi, rút ra tờ giấy f100, mua 'chips', được 'chips' màu xanhlam đậm dark blue, mới đánhđược mộtcú, thua mất f20 thì Văn Ba nói: 'Cho tao chung f100'. 'Croupier' lấy cho 'chips' màu cam, màu tượngtrưng cho quốcgia Hoàlan. Ðánh chưađầy năm phút trúng 'double' consố 0, đượchơn f1000, rồi sauđó khoảng 15 phút trúngluôn một lần 'double' con số 24. Kếtquả chung cuộc được f2000 kể cả vốn, saukhi cũng đã nhảra f300-400. Cả ba ravề saukhi ở Casino tổngcộng chỉcó 1 tiếngrưỡiđồnghồ, kểcả thờigian đi loanhquanh trong chuyếnđi tìmhiểu sựthật (fact-finding tour). Thu Ba, nhấtđịnh khôngchịu ngồilại, dù chỉ để uống linước giảikhát, theo lờimời. Ðượcbiết chị chỉ uống có nướclạnh khôngthôi. Bướcra khỏi cánhcửa rộng thênhthang, thuỷtinh quaytròn, vòngquay luânhồi, lòng thơthới!

Khoảng 2 giờ 30 trưa, có íđịnh lênphố chơi. Văn Ba cho quágiang và mua cho tấmvé tàu xe (tiếng Hoàlan: 'strippen kaart') giá f12 một tấm. Tấmvé trước đã 'xài', đã đóngdấu gầnhết. Vé có tấtcả 15 số, mỗi lần đi tới Leidseplein (8 trạm) hay tới Centraal Station đều lênxe, gấpvé lại cho đúng số phải trả, rồi nhét 'kaart' vào 'khe' cho máy đóngdấu, haylà đưacho tàixế đóngdấu 3 số. Muốn đi 'Centraal Station' cóthể ghé 'Leidseplein'. Nếu đi không quá một tiếngđồnghồ, thì cóthể leolên xe đitiếp khôngcần đóng thêm dấu. Nếu quá một tiếng, lênxe phải đóngdấu thêm hai số nữa. Ghé Casino. Chưa đầy 10 phút thắng f790. Ðánh lairai xem cóăn thêmđược gìkhông? Không! Kếtquả lúc ravề, đầutư vốn f100, lời f400, thêm một ngày thắnglợi. Trênđường ra tiệmsách, dừnglại ở ngoàiđường nghe nhạcsĩ hátrong 'buskers' (tiếng Hoàlan: straatzanger). Thích nghe tiếng kèn 'trumpet', tiếng kèn 'saxophone', và tiếng đàn 'cello' (đạihồcầm), và nhấtlà bản 'Autunm leaves' vào một chiều nắngnhẹ. Lòng lânglâng ... Amsterdam đang độ cuốithu, có gió, có lá vàng, có 'nai' tóc vàng ngơngác ... Móctúi hai lần lấy tiền bạccắc, tổngcộng khoảng f5, tánthưởng nghệsĩ đứngđường. Lại lầnmò đến Scheltema. Leolên tầng số 4 có sách ngônngữ học 'linguistics' (tiếng Hoàlan: 'taalkunde'). Muađược ít sách và băng 'cassettes' dạy Việtngữ, dạy Hoàlanngữ. Cũng muađược hai cuốn từđiển Engels-Nederlands (Anh-Hoàlan), Nederlands-Engels (Hoàlan-Anh) loại nhỏ, biàmỏng 'paperback'. Tất cả gần f350, trảbằngtiền đượcbạc.

Về đếnnhà, nghe chị Thu Ba nói Văn Ba cho chị f400 tiền đượcbạc hômnọ, chị đã gửivề Việtnam giúp nạnnhân bãolụt MiềnTrung, nơi chônnhaucắtrốn cuả chị, bằngcách điệnthư cho ngườibạn ở Sàigòn ứngtrước dùm. Thế còn MiềnNam, nơi anh được dưỡngdụcsinhthành, thì sao? Thếgiới lũlụt thiêntai, chẳnglẽ làmngơ? Có canđảm 'bướcđibướcnữa' không? Casino revisited!

Chínbỏlàmmười

Thứbẩy 21-10, buổisáng đi tảnbộ với Văn Ba trong khurừng nhỏ bêncạnh hồnước nhântạo gần nhà. Hồ torộng, có chuvi 6 km, tiệndụng cho những taychạybộ tàitử tậpdượt thểthao (jogging). Trongrừng đã thấy cóngười dắtchó đidạo, chàonhau buổisáng bằng tiếng Hoàlan 'Goed morgen'. Ðã thấy người ngồi trong xehơi nhỏ, láixe chạyràrà, có chó chạytungtăng theo xe. Văn Ba bảo cóthể người ngồi trong xehơi đó là ngườikhuyếttật. Ðã thấy có vài ba lều nhỏ cuả những cặp tìnhnhân đi câucá, cắmtrại nằmdọc bênhồ. Bộ không sợ bọn lưumanh, bọn nghiệnngập xìke matuý, trấnlột, hiếpdâm haysao? Ðặcbiệt sáng hômnay Văn Ba nói nhiều về triếtlí sốngđời. Không thanvan, không giậnhờn để vuisống! Nghesao như tiếngnói cuả chínhmình. Có những người khônghề mởmiệng nóixấu, tráchcứ một ai. Lấy thídụ một người thuộcloại 'chuyện ai kệ họ', là Quốc Thái, chồng côem Nghinh Xuân kếtnghiã. Văn Ba thì lại bảo "Tao thấy ônggià mày là vậy đó". Vậysao? Kếtquả cuả sáu năm Văn Ba, người Bìnhdương, sống chungnhà, trọhọc ở Sàigòn? Trách người, giận người khác là chínhmình đaukhổ trước tiên. Tâm không anbình, làmsao thế giới anlạc? Tộigì!

Sauđó vềnhà rủnhau đi 'shopping' ở khu Osdorp gầnnhà, có cháu Boòng Boong đitheo. Muađược túi antoàn để giấytờ, tiềnbạc (money belt) cho ngườidulịch. Muađược ít quầnlót, áothung, khănlông. Cũng muađược vài tấm postcards hìnhảnh Amsterdam, f1.95 một tấm. Văn Ba đổilấy 200 bảng Anh (pounds) để lấytiền tiêuvặt trong chuyếnđi sắptới. Tiền Nữhoàng Beatrix bị lépvế rõràng, so với tiền Nữhoàng Elizabeth! Ðổi gần 4 mới ăn được 1. Sau đó ra MacDonalds ăntrưa, chọn ngồi bêncạnh cửakính để ngắm 'ông đi qua, bà đi lại'.

Chiều đến, thấy tóc đã dài, hỏi Văn Ba thì đượcbiết muốn đi hớttóc thì phải hẹntrước vài ngày mới có. Thợ hớttóc ởđây chẳngkhácgì nhasĩ, Nhànước chỉ cho hànhnghề, mởtiệm giớihạn. Một cú hớttóc phải trả f30. Ðànhbỏ íđịnh làmđẹp 'điênrồ' này! Vảlại, thóixấu cốhữu là rất ngại thợ hớttóc lạ, đã nhiều năm nay, cắt thợ nào quen thợ ấy, 'thuỷchungnhưnhất'. Xem băng video thi cử thôngdịch ở Úc là hết buổichiều. Buổitối ăncơm thịtgà chiên, uống rượuvang Tâybannha. Ngàngà say. Ðingủ sớm.

Xãgiao vănnghệ

Chủnhật 22-10, chukì sinhhoạt tennis hàngtuần 'đến hẹn lại lên', lại bắtđầu vì đã 'booked' sân trước trọn muàÐông vào sáng mỗi Chủnhật. Năm người thinhau thayphiên quầnthảo. Anh Cường đánh rất cónét, 'backhand, forehand, service', trông là biết có họcthày (coach) đànghoàng. Vũ và Boòng Boong cũng không kém. Cả năm tayvợt đã được mộtphen thật ự đổ 'mồ hôi', chỉ thiếu có 'nướcmắt'. Vũ/Boòng Bong thắng Cường/Văn Ba 2-1. Ðứngvới Văn Ba thua Boòng Boong/Cường 0-3 là nghỉ chơi. Còn 7 phút đứngbắt 'volley' tậpdượt cho Boòng Boong. Boong mỉmcười nhiều hơnbaogiờ hết! He enjoyed it! Hij genit.

Sau hai giờchiều, theo chân vợchồng Văn Ba đến nhà hoạsĩ Thái Tăng An, tốtnghiệp Trường Caođẳng Mĩthuật Huế, để lấy bứ tranh sơndầu mà anh An đã có nhãí vẽ tặng. Nhà anh ở Houten, cách Amsterdam khoảng nửa giờ láixe. Hỏi anh về hoạsĩ Trịnh Cung, cũng tốtnghiệp Trường Caođẳng Mĩthuật Huế, người đã quen từ ngày còn học trong quântrường Thủ đức năm 1969, được anh An cho biết Trịnh Cung, cựu sĩquan chiếntranh tâmlí, hiệnđang có ặt tới Mĩ muàhè này. Nhắn anh códịp cho gửi ời hỏithăm ngườibạn cũ đãtừng, mỗi chiều Thứtư, dẫndắt nhóm vănnghệ 5, 7 anhem SVSQ đang thụhuấn, có cả ca-nhạcsĩ duca Nguyễn Ðức Quang, Minh Tuấn (tốtnghiệp trường Chínhtrị Kinh oanh Ðàlạt), Hoàng Thanh (nay ở Mĩ)... về Sàigòn thuthanh cho chươngtrình 'Tiếngnói Trường Bộbinh Thủđức'. Anhchị An, đặcbiệt chị, lúcnào cũng tươicười, cho ăn món bò tháimỏng vắtchanh 'Capaco', và món chảgiò 'Indo', cuốntròn trong bánh hoằnhthánh, trông giốngnhư những viên kẹobi, xoắn taibèo hai đầu. Nhân bêntrong là thịtbò bămtrộn với miến, búntàu. Ăn rất dòn và bùi. Nhâmnhi với rượuvang Tâybannha do Văn Ba mangtheo. Bữaăn nhẹ vui ngon! Chủnhà hiếu hách. Anh An sauđó còn tiếtlộ một điều mà vợ chồng Văn Ba không biết: - Utretch, gần Houten, còn có một cái Casino còn mới, còn to, còn đẹp hơn cả cái ở Amsterdam. Hẹnnhau sẽ đithăm, đichơi một lần chobiết, saukhi ở Anh về vào cuốituần tới.

Bứctranh sơndầu có hình nhiều cột dọc, màusắc sángtươi, vàng có, đỏ tím có. Tậncùng bênphải là cột màu xanh, đỉnh cột là mặttrăng lưỡiliềm, khoảng giữa là cột có hình một côgái nhìn nghiêng về hướng bêntrái, màu đỏ tím. Tậncùng bêntrái là một cộttrụ màu phấnhồng, được chụplên một cáigì trông giống như cái mũ, cái nón. Trên thântrụ còn có cáigì trônggiốngnhư tấmkhánh. Khôngthể tả nổi! Chịuthôi! Phải hỏi hoạsĩ thì mớibiết anh muốn nóilên cáigì? Chủđích cuả các hoạsĩ thờithượng là để mặc ngườixemtranh, muốn hiểu rasao thì hiểu! Trong tinhthần đó, Tăng An nhấtđịnh phải là nghệnhân thờiđại. Phái ấntượng? Siê thực? Bứctranh vôgiá được trịnhtrọng mangra để trong 'cốp' (boot) sau xe. Vợchồng Văn Ba đã 'được ăn được nói được gói mang về'. Hoạsĩ Tăng An cóthể 'không giàucuả, nhưng giầulòng'. Anh nhấtđịnh khôngchịu lấytiền, dù là tiền mua khung.

Sau Houten, là đến nhàhàng 'Asian Tower' gần đúng giờhẹn là 5 giờchiều. Giađình ôngbà Tiền và concái, cùng Dung, Vũ, Boòng Boong đã đợisẵn ởđấy. Giađình Văn Ba được mời ăntiệc, sau đượcbiết là tiệc sin nhật cuả bà Tiền, và mình được mời đi 'ăn ké'. Cuả người phúc ta. Ông Tiền là cựu Phó Tỉnhtrưởng Tỉnh Vĩnhlong, trướcngày 'vậtđổisaodời'. Sang địnhcư tới Hoàlan trong trườnghợp giốngnhư giađình Văn Ba, nghiãlà được tàu Hoàlan vớt, cho ở tạm Singapore ítlâu làm thủtục, rồi sauđó sang nhậpcư xứ này. Giađình ôngbà Tiền sang vào năm 1981, sau giađình Văn Ba một năm. Trong lúc ngồi ăntiệc trong nhàhàng thápquay (revolving restaurant), ông Tiền chobiết và cảhai ôngbà đều là cựusinhviên tốtnghiệp Họcviện Quốcgia Hànhchánh, cáchnhau 10 khoá. Ông biết mộtsố người tới Úc như cựu thẩmphán/Chánhán Trương Minh Hoàng ở Vĩnhlong, cựu Giáosư Nguyễn Khắc Nhân dạy Họcviện Quốcgia Hànhchánh. Những người bạn cùng khoá cuả ông có ông Tích, ông Thực. Nhưng ngườibạnthân nhất cuả ông là ông Nguyễn Thế Nghiệp, không đồngkhoá, nhưng đồngquê Vĩnhlong.

Ăn xong, ông Tiền mời vềnhà ăn bánh sinhnhật, uống nướctrà. Ôngbà có ba ngườicon, một người contrailớn có mộng hảihồ, làm thuỷthủ, lúc này đang ghé cảng New York. Contraithứ đã học ratrường bácsĩ ykhoa. Anh này cho biết Pieter van den Hoogenband, taybơilội khéttiếng cuả Hoàlan tới Thếvậnhội Olympics Sydney 2000 lại còn là sinhviên ykhoa năm thứba cùng trường Ðạihọc với anh ở Maastricht. Cô congái út cuả ông Tiền đang học nămchót dượckhoa, chươngtrình sáu năm đạihọc. Ôngbà hàilòng vì họ đã lựachọn Hoàlan là quêhương thứhai. Họ nóichuyện nhiều về ông Nghiệp, hiểurõ sởtrường, sởđoản cuả ngườibạn mình, và vẫncòn nhớơn ngày tới Singapore, họ đã được ông Nghiệp gửitiền trợgiúp. Cáchnay ítlâu, ông đã vàilần liênlạc thưtừ với ông Nghiệp mà khôngthấy hồiâm, nên thắcmắc không hiểu ông có dọnnhà đi đâu khác không? Mặcdù trong quákhứ xaxăm đãcó thời sinhhoạt chung với ông về những nhucầu giáodục cuả cộngđồng ngườiViệt tới Úc, nhưng cáchnay khálâu khôngcódịp liênlạc với ngườibạnthân cuả ông Tiền nên đànhchịu! Ðượcbiết ông Tiền trước cũng đã đạidiện tới Hoàlan cho Phongtrào cuả Giáosư Nguyễn Ngọc Huy, nhưng từ khi Gs Huy mất, và có sự chuyểnhướng về íthức chínhtrị nộibộ nên ông khôngcòn hoạtđộng nữa.

Ðườngđường một 'đống'

Thứhai 23-10, xếtrưa Văn Ba đi bệnhviện làm 'CAT scan' để kiểmnghiệm lại một cụcu nhỏ ở xươnghàm trên đãcó trên 15 nămnay, và bâygiờ đã được xácnhận là lànhtính. Nhậnđược 'email' cuả bàxã cho biết Trường Sydney Institute of Technology (SIT), TAFE Petersham, hỏithăm đã điền Form CV gửicho họ đểrồi sẽ dạyhọc cho khoá 'Diploma' về Thôngdịch vào nămtới haychưa? Khoá này đangđược nhàtrường chuẩnbị nộp 'submission' cho NAATI, để xinđược chấpthuận. Sinhviên hoàntất kho học, nếu được điểmcao sẽ được NAATI cấpcho vănbằng Thôngdịch Cấp 2 (Paraprofessional Interpreter Level). Trảlời 'email' cho Anh Thư là chưacó quyếtđịnh, mộtphần vì nhàở xa trường, mộtphần tiềnlương TAFE trả hơiyếu (khoảng $47 một giờ, ba giờ một tuần), mà thờigiờ soạnsửa bàivở, chấmbài, khảothí 'assessment' trong thờigian học hơinhiều. Chẳnggì cũng đườngđường một 'đống': Giáochức Họcđại Hồihưu. Nămngoái đã có kinhnghiệm dạy lớp Thôngdịch Chuẩnbị thi NAATI Cấp 2 (Preparatory Paraprofessional Interpreter Course) ở trường này, khoá 18 tuầnlễ. Nghenói nămtới khoá Diploma 27 tuần, nếu dạy thì riêngmình sẽ dạy 4 giờ một tuần.

Cháu Dung đi shopping về cho chị Thu Ba biết là chưa tìmthấy, chưa muađược hộp đựng kẹo hình 'Conmèo'. Mấy hômtrước, đã cóí nhờ chị xem có thì muahộ làmquà! Hộp hình conmèo này có đặctính: mỗilần mở hộp, lấy kẹo là mèo kêu 'meomeo', món quàtặng mà Dung được bạn cho mấy năm trướcđây, ngày ratrường nhakhoa. Vẫn nghĩ là mónquà, nếu muađược, bàxã sẽ hàilòng, thích điên lên vì tiếng mèo kêu. Bản tính thích 'mèo' cuả Anh Thư ít người sánhkịp!

Thứ Ba 24-10, khoảng 2 giờ 30 sáng, đang ngủ say, điệnthoại mobile, kêu 'rengreng', giậtmình thứcgiấc trongđêm tốiđen nhưmực. Giọngnói từ đầudây bênkia là cuả Ann Lau, Trường SIT Petersham, hỏixem đã gửi 'hồsơ lílịch' về việc dạy dịchnói (interpreting) khoá Diploma chưa? Trảlời sẽ chobiết 'rasao ngàysau' vào một ngày cuối tháng.

Vượtbiển vượtbiên

Sửasoạn hànhtrang lênđường vượtbiển. Ðang liênlạc về Úc bằng mobile phone, thì xetắcxi 'xịch' đến trước cửanhà sau 12 giờtrưa. Hấptấp, vội ã ra xe, quên đem theo kính hai tròng (bi-focal glasses), quên áolạnh khoácngoài, khănquàngcổ. Chỉ đemtheo kínhthuốc (prescription glasses) nhìn gần. Xe đã chạy được mộtquãng, bảo xe chạy vònglại, lấyđồ, rồi lại lênđường. Ðiềm chẳng lành? Rađi, vòngvề! Văn Ba tính đi chosớm, nghiãlà chuyến 1 giờtrưa rời Centraal Station. Muốn cũng khôngđược. Trong ngày chỉ có hai chuyến, lúc 5 giờ sáng, và lúc 2 giờ chiều. Văn Ba lấyvé đoạnđường xelửa đi Hoek van Holland, đểrồi sẽ được trừlại trong tiềnvé đã phải trả toànbộ cho chuyến khứhồi trướcđây. Nhiều thìgiờ chờđợi. Loanhquanh trong hiệusách xem tạpchí 'bậybạ', ngồiphệt xuống bậccầuthang ăn 'pizza', uống 'Coke', hànhlí để ngổnngang bêncạnh, dướichân.

Chờđợi trên sânga số 14 khoảnggần nửatiếng. Lêntàu trựcchỉ Vlissengen, một thànhphố cựcnam cuả Hoàlan. Một sựkiện lạ! Khách đi Hoek van Holland lên toa cuối tàu này, và khi tới Rotterdam thì toa này sẽ táchrời những toa phầntrước cuả tàu đi Vlissengen để rồi 'đườngainấyđi', 'mỗi tàu một ngả'. Xelửa khởihành đúng 2 giờchiều... Ðếnnơi trước giờ tàuthuỷ rờibến khoảng nửatiếng. Trình giấytờ, xách theo hànhlí, đibộ một quãng khá xa, lên chiếctàu cuả hãng Stena Line bề ngang 40 thước, có sứcchứa 1500 người, 350 xe loại dulịch, và cả trăm loại xevậntải. Tìm chỗ ngồi, ở mạn đầutàu. Hai hànhkhách gốc Áchâu, thuộc loại 'hiếm' mà chưa chắc đã 'quí'. Hai chàng'trai', người xứViệt, uống mỗi người một lirượu 'rum Bacardi pha limonade'. TV chiếu hìnhảnh chỉdẫn những biệnpháp antoàn khi tàu gặpnạn, nói bằng ba thứ tiếng Hoàlan, Anh, Ðức. Xem và nghe cho có! Nhưng sauđó coi trên mànảnh truyềnhình có thấy chiếulại các trậnđánh tennis các giải ATP. Có Henman, Kucera, Ferrera, Khrijcheck, Ferrero ... Coi choqua! Ðổi bàn, đổi chỗ đến ba lần, thì saucùng được một cáibàn ngồicạnh cửakính, cánhtrái cuả tàu. Tàu lướtsóng, chạy vùnvụt, chứ khôngphải loại 'lắclư contàu đi'. Và theonhư Văn Ba đọc được chỉdẫn đâu đó, thì HSS tàu cuả hãng Stena Line là loại tàu tốcđộ, chạy nhanh. Phải chăng là 'Hovercraft?'

Ði loanhquanh trêntàu, bỗngthấy bàn 'blackjack' có người chiabài và một kháchchơi duynhất, và kếcạnh là bàn 'roulette' trốngtrơn, 'croupier' ngồi 'đuổi ruồi'. Bèn nhẩyvào chơi, đổi hai lần giấy f50, loại 'chip' f2. Khoảng 30 phút sau, trúng double số 0, nhà cái giam cho ba trăm loại f100 và số còn lại mấy trăm nữa bằng 'chip' tiền 'điđường'. Nhảra mộtít, tựnhiên cảmthấy chóngmặt, người lảođảo. Cólẽ mộtphần vì tàu gặp sóng lớn, bồngbềnh, nghiêngngả, phần khác vì tậptrung nhìn những consố và hònbi quay trên chậuquay. Saysóng, chịukhôngnổi, bèn đổi chips cònlại lấytiền (cashing in). 'Croupier' móc 'bóp' trả tiềnmặt ngay trên bàn. Cả sự lạ! Ðược khoảng f250, saukhi trừ tiềnvốn f100. Về chỗngồi với Văn Ba. Thấy buồnnôn, buồ ói, nhứcđầu, phải uống một viên thuốc Herron, bôidầu 'concọp' mang theo. Rồi tìm một chỗ nằm trên băngghế dài gầnđó chođếnkhi tàu gần cậpbến. Tỉnhtáo, khoẻkhoắn trởlại. Nghe qua máyphóngthanh, còn 5 phút nữa cửatiệm duty free sẽ đóngcửa, bèn đưa mấy chục 'guilders' bảo Văn Ba chạyra mua chai rượumạnh làmquà cho Cẩm. Văn Ba xáchvề một chai 'Remy Martin Napoleon' totổchảng, giá f80. Mónquà khéochọn!

Tàu đổbến Harwich, 6 giờ 40 giờ England, chạy sau Holland một tiếng. Xách hànhlí, trình giấytờ, theo lànsóngngười, trựcchỉ ra chuyến xelửa về Luâ đôn, trên 'platform' số 1. Xe khởihành lúc 7 giờ 30 phút, tới ga Liverpool Street sau hơn một tiếngđồnghồ. Ðiệnthoại mobile phone cho Cẩm 1 giờ trước khi tới. Cẩm có íkiến là nên lấy xeđiệnngầm (underground) về ga Richmond rồi anh rađón. Như thế tiện hơn! Ði xeđiệnngầm từ ga Liverpool Street, bắ xe chạy trên tuyếnđường Circle Lines (màu vàng), đổi xe ở Tower Hill bắt tuyếnđường District Lines (màu xanh green), để tới Richmond cũng mất cả tiếngđồnghồ. Nhà Cẩm ở Brough Close, Ham, Kingston-upon-Thames, phiá Tâynam trungtâm thànhphố Central London, cách ga chừng 10 phút láixe. Tàu ngừng ở Richmond, trạm chót, nhìn quanhquẩn xem có quên gìkhông, vai đeo hànhlí đựng quầnáo, tay xách cặp sáchvở giấytờ, mà trong chuyếnđi, thường đựng luôn chiếctúi đen để xáchtheo chotiện. Bước vội rakhỏi xelửa, xuống sânga, đi một quãng ngắn. Cẩm đứng đợi, đón người mới tới. 'Mừngmừng tủtủi'. Sau năm năm nay mới có một lần gặplại. Cườicợt, nóichuyện huyênthuyên. Giớithiệu Văn Ba với Cẩm. Ra xe Tarago, Cẩm láixe chở vềnhà. Khoảng 11 giờ khuya! Món 'Can chua, cábônglau', đãđược nấutrước, chuẩnbị sẵn, đãi ngườivượtbiển.

Trịnh Nhật

Amsterdam, tháng 10, năm 2000

 

Trởvề trangtrước