1
Thúphiêudu
Cólẽ trong đời tôi, tôi
chỉ yêunhất có hai thứ: dulịch và viếtlách. Dulịch thì
tôi đi cũng chưa nhiềulắm - hầunhư chỉ lẫnquẫn ở
những nước Áchâu. Viếtlách thì cũng chưađược baonhiêu
tranggiấy. Thờiđại bâygiờ tôi chỉ mơ cóđược cái máyvitính
xáchtay thật xịn, gọnnhẹ, cóthể viết lăngnhăng xongrồi
nốimạng đưalên trangnhà của tôi - tôi cần phải
gọnnhẹ để xáchđi tungtăng các xứ.
Bạnbè mỗilần gặpnhau,
mỗikhi chúng muốn tôi nóichuyện (bảnchất tôi hơi ít nói
mộttí) là gãi ngay vào hai chỗngứa nầy của tôi -
cứthế là tôi cóchuyện để nói hànggiờ. Đôikhi tôi cũng
cảmthấy mình hơi quálố, biết cókhi là mình nói những
chuyện mà người khác không thích lắm, mà nếu để tronglòng
thì đôilúc buồnbuồn làmsao. Tâmtrạng tôi giốngnhư tâmtrạng
của một ngườigià côđơn, bắtđược dịp là nói. Tôi đã
nhiềulần lọt vào trong tìnhtrạng làm người ngồi nghe
những ngườigià nóichuyện, và thấuhiểu được nỗi
khổcực khi phải nghe những chuyện mà mình không thích
mấy. Vìvậy tôi quyếtđịnh chọn khônggian và phươngtiện
nầy, viết lăngnhăng, riêng ở đây là để kểtruyện
dulịch điđó điđây, để thoảchí tangbồnghồthuỷ, ônlại
mộtsố mãnhđời đãqua với cùng mộtsố suynghĩ về đờisống.
Từđó, bạnbè ai thích đọc thì đọc, chẳngphải miễncưỡng
nghe mình nói hết. Ai đọc những trang này, tôi cũng hoannghênh,
chỉ trừ một người - my boss! Ai muốn hiểusaothìhiểu.
Mớiđầu tôi định dùng
tiếngAnh để viết, nhưng sau nghĩlại cảmthấy tiếngAnh
của mình cũng chẳngtớiđâu. Vảlại, độcgiả của tôi,
ngoài bạnbè ra, còn nhiều ngườikhác, cólẽ phầnlớn ai cũng
thích đọc tiếngViệt hơn, thứđến là ngônngữ tiếng
Việt cho tôi cơhội truyềnbá thêm ýtưởng cảicách cách
viết tiếng Việt mới mà tôi đặttên là tiếngViệt Năm
2020.
Tôi còn nhớ hồinhỏ, tôi
thường đọc tạpchí Thờinay (xuấtbản ở Việtnam
trongkhoảng giữa thậpniên 60 đến năm 1975) trongđó
mỗikỳ đềucó đăng bài kýsự của một ngườiviết mà
nếu tôi không nhớ lầm thì đólà Trần Lê Nguyễn. Ông
viết về những chuyếnđi và những lần dừngchân ở một
nơi nàođó trên đất Châuâu, dọc theodòng Danube thơmộng.
Tôi thường mơmộng được làm những chuyếnđi nhưvậy. Và
dườngnhư bạnbè tôi ai cũng thích những bài kýsự (haylà
bútký?) nầy. Làm một cậuhọcsinh sắp bướcvào ngưỡngcửa
trunghọc thời bấygiờ, tôi mơứớc được đi đến
những chântrời viễndu xaxôi và thơmộng ấy.
Để thựchiện được
giấcmộng nầy, tôi phải học cho rahồn, kiếmđược một
cái họcbỗng duhọc thì mớicó cơmay bướcchân rakhỏi
một miềnđất nghèokhó thời chiếntranh lúcbấygiờ. Điđâu?
Họcbỗng nhiềunhất là Pháp, Mỹ, Đức. Thếlà tôi cắmđầu
mà học, ngoài giờhọc phổthông (trường Petrus Ký) tôi
lấy đủthứ lớp tiếngAnh ở Hội Việt-Mỹ, Anhvăn Ziênhồng.
tiếngPháp ở Viện Vănhoá Pháp, tiếngĐức ở Viện Vănhoá
Goethe Đức..
Tháng 4 năm 1975 chấmdứt
giấcmộngvàng của tôi. Tiếptục vào đạihọc khoa Anhvăn
ở Đạihọc Tổnghợp TP Hồ Chí Minh, tôi códịp được
học thêm tiếngNga. Nhưng tôi chưa baogiờ cómộng đi Liênxô
cả. Cóđichăng thì là chuyếntàu Oriental Express XuyênẤu và
XuyênÁ băng sang Nga để đến nước Tàu!
Thuởnhỏ tôi cũng đã códịp
theo ba tôi đi vài nơi. Vàokhoảng tuổi mườibốn mườilăm
gìđó ba tôi chotiền chophép tôi đivới bạn tôi làm một
chuyến đithăm Huế. Ngoàira tự thờinhỏ tôi mộtmình cũng
đã làm vài chuyếnđi đến miền caonguyên Trungphần nhưlà
Pleiku, Kontum, Đàlạt v.v.
Tôi sanhra và lớnlên tại
Bồngsơn, một thịtrấn nhỏ gần Quinhơn, thuộc tỉnh Bìnhđịnh.
Những năm tiểuhọc tôi được đihọc tại Quinhơn, một ngôitrường
Tàu dạy tiếng Quanthoại cho thiểusố ngườiHoa ở thànhphố
venbiển nầy. Lớnlên tôi theohọc tại trường Trunghọc
Petrus Ký, và đây là nơi tôi đãcó những giấcmộng lấpđấtvátrời.
Học ờ Sàigòn, mỗi năm tôi
đượcdịp về thămgiađình một lần. Ngoài những lần
ngồitàubay hai tiếngđồnghồ là tới Quinhơn, xong đi xeđò
về quê Bồngsơn, chẳngcógì để nói ngoài chuyện sânbay
nhỏ, tàubay DC 4, hay DC 6 4 cánhquạt chạy lễunhễu dầu. tôi
vẫn nhớ nhất là những chuyến xeđò chạysuốt từ Sàigòn
về MiềnTrung, dài đâu độkhoảng 12 tới 14 tiếng đồnghồ.
Tôi nhớ những bếnxe, những trạm dừngchân dọcđường. Tôi
nhớ những tiếngrao la bánhàng ơhớ ở những bếnxeđò. Tôi
nhớ những tráimận miềnNam dọcđường ngọtlịm nước,
những conmựckhô todày vàngóng thơmphức ở vùng Phanthiết,
và những xâu chảlụa Tuyhoà Phúyên mặnmà. Tôi nhớ
những khúc bờbiển có những giãicát trắngxoá và những hàng
dừa laoxao trong gió khi ngangqua Phanrang, Nhatrang, đèo Cùmông.
Những hìnhảnh dọc trên conđường Quốclộ 1 xuyên
miềnTrung cólẽ sẽ cònmãi trong kýức tôi mộtcách sinhđộng.
Dĩnhiên là khôngnhững chỉmỗi conđường nầy - thuởnhỏ
tôi maymắn códịp đi nhiều nơi khác trên giãiđất được
gọilà Miềnnam Việtnam, ngoài miềnTrung và caonguyên ra còncó
những vùngđất miền Tây nhưlà Vĩnhlong, Cầnthơ. Sau
giảiphóng, trong mộtvài năm cuối thậpniên 70, tôi đilại
nhiềulần những nơichốn nầy vì đólà những nơi có ghetàu
vượtbiên nhiềunhất. Tôi nhắclại những nơichốn nầy vì
cólẽ đâuđó trong bàiviết nầy tôi cóthể ngẫuhứng
nhắcnhở lại những chuyệnxưatíchcũ. Và chắc có nhiều
người, như là bạnbè tôi, là những nguời đã trãiqua
những kinhnghiệm đó. Những chuyện nầy dẫn đến chuyện
sang Mỹ, và chính vùngđất giàucó này đã cho tôi cơhôi
chudu đến vài nước Áchâu: Trunghoa, Đạihàn, Đàiloan, Tháilan,
Mãlai, Namdương... Mà Trunghoa là nước đã gâycho tôi nhiều
ấntượng sâuđậm nhất.
Xinmời Xemtiếp:
2. Từ
Bắchải Trungquốc Đến Biêngiới Móngcái
